Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1896, Blaðsíða 51
51
prestakalli, skyldi halda því, raeðan hann vildi og
gjörði sig þess ekki óverðugan. Skyldi engan mega
svipta prestsembætti án löglegra saka. Sjest af
þessu, að prestar slógu eigi fremur en leikmenn svo
mjög sem ætla mætti hendinni á móti hinum rang-
fengna mammoni, er svo bar undir,
Þá var og eitt einkenni þessarar aldar, sem
sýnilegur ávöxtur og afleiðing yfirgangs og ásælni,
en það var falsbrjefagjörð. Brjef á þeim tímum
i vissu formi og með ákveðnum vottum voru gjörð
um margs konar viðskipti manna í daglegu llfi, svo
sem um kaup og sölu, gjafir, próventur, hjónabands-
skilmála og margt annað þess háttar. Brjef þessi
voru sönnunargögn fyrir eign manna, og yfir
höfuð fyrir gildi samninga manna á milli. Fyrir
því var áriðandi að geyma slik skjöl vel, því að ef
þau glötuðust, áttu menn á hættu, eins og aldarfarið
var þá, að missa eign sína, eða að samningur, sem
menn befðu gjört, yrði ógildur. Af þessu leiddi, að
menn reyndu til að stela brjefum frá öðrum, þegar
slikur stuldur gat orðið mönnum sjálfum til gagns,
eða menn lugu upp brjefum í nafni dáinna manna,
eða menn þá gjörðu brjef undir nafni lifandi manna,
til þess annaðhvort að koma fram með þau seinna
eða þá að nota þau strax, ef maðurinn sem í hlut
átti var gamall, eða eigi með fullkominni rænu.
Við þetta fengust jafnvel menn af góðum ættum og
hátt settir.
Kunnast er mönnum um falsbrjef þau, er komu
fram i málum þeirra frænda Guðbrands biskups og
Arngríms lærða undir nafni Jóns lögmanns Sig-
mundssonar, afa Guðbrands, og hafði Guðbrandur
fullkominn grun um það, að Jón lögmaður Jónsson,
hinn harðsnúnasti mótstöðumaður hans, hefði verið
4»