Andvari - 01.01.1972, Page 138
136
HELGI SÆMUNDSSON
ANDVARI
að bíandi niður iþeirra
veitir sofandi líkama jarðarinnar
undursamlega ifró.
Að hvílast í þessari máttugu þögn
á svaífli þjóðsögunnar
undir dúnmjúkri lnimhlæju
sveimandi milli ljóðs og ástar
og renna 'h'álfluktum augum frummannsins
inn i galopin fjöllin
— mikil er sú hamingja!
Þá verða öll orð tilgangslaus
— þá er nóg að anda
og finna til
og undrast.
Maðurinn i landinu
landið í manninum
— það er friður guðs.
Ljóð þessi eru Hkari ungu skáldi en öldnu. Jóhannes úr Kötlum lagði mikla
rækt við ímyndunarafl sitt, þó að aldur færðist yfir hann og þrek dvínaði. Hann
ætlaði Hverju kvæði sínu sjálfstætt Hlutverk, þar sem hug'sun hans og skynjun
gæddist lífi orðanna, en kalfnaði ekki í málskrúði, og átti Jóhannes þó til að gerast
mælskur og háfleygur. Meginávinningur þessara síðustu ljóða hans er barnsleg
einlægni og frumleg tækni, þegar skáldið túlkar boðskap og reynslu. Jóhannesi
úr Kötlum tókst líka að yrkja svo fyrir þrjár kynslóðir í landinu, að hann má
teljast merkilegur fulltrúi þeirra allra með því að opna þeim nýtt svið og vekja
þeim nýja tillinningu. Grunar mig, að hann sé engan veginn allur, þó að dáinn
kallist. Jóhannes úr Kötlum lifir í miklu verki af því að honum tókst iðulega að
endurnýja gamalt og leggja nýtt af mörkum i listrænum skáldskap, sem ber þó
einkum vitni manninum sjálfum.
IV
Einar Bragi kveðst alltaf vera að yrkja sömu bókina. Það er að því leyti rétt,
að hann leggur mun meiri stund á að breyta gömlum kvæðum en efna í ný.
Þetta vitnar á sinn hátt um ótvíræða vandvirkni, sem mun til fyrirmyndar.
Árangurinn er lika sá, að Ijóðaúrval Einars Braga frá áraskeiðinu 1950—1970