Andvari - 01.01.1907, Side 106

100
Um æskuárin
Þá er 28 ár væru liðin gæti landssjóður sparað þenn-
an styrk að mestu leyti.
Við góðan lýðháskóla þarf fjóra eða öllu heldur
íimm kennara. Til þess að Iialda skólann þyrfti
8000 kr. styrk á ári úr landssjóði, 5,500 kr. til skól-
ans og 2,500 kr. til nemendanna. Petta yrði tölu-
A'ert ódýrara en gagnfræðaskólinn á Akureyri en góð-
ur lýðliáskóli ætti að geta vakið íslensku þjóðina
betur og gert henni meira gagn, enjafnvel nokkur ann-
ar skóli, sem hefur verið á íslandi á síðari öldum1.
Það er miklu erfiðara að ýmsu leyti að koma
á fót og lialda góðau lýðháskóla á íslandi, en á
öðrum Norðurlöndum. Sjerstaklega eru eríiðleik-
arnir miklir að því er kensluna snertir. Allar Norð-
urlandaþjóðir eiga margfalt meiri og betri hókakost
en vjer. Pær eiga góðar eða ágætar hækur í
öllum greinum, sem kenna þarf í lýðháskólum, en
oss vantar hinar nanðsynlegustu bækur. Kennarar við
íslenslcan lýðliáskóla geta notað útlendar bækur til
þess að húa sig undir kensluna að því leyti sem
þær geta komið að liði. En lýðháskólana á að
sníða eflir því landi, sem þeir eru í. Peir eru þ j ó ð -
1 e g i r skólar. Fyrir því verður saga Islendinga og
íslensk fræði að sitja í öndvegi í íslenskum lýðhá-
skóla. Enn eigum vjer enga ítarlega íslendinga-
sögu handa kennurum að fara eftir, nema upphafið.
Fyrir því gela engir kent sögu fósturlands vors svo, að
í lagi sje, nema þeir einir, sem liala stundað hana
1) Til samanburðar við kostnaðinn við skóla má
geta pess að 3750 kr. styrkur var borgaður í sumar fyrir
8—10 tonna gufubát með 6 milna ferð á vökunni fyrir að
vera i flutningum á Ejjafirði og þar í nágrenninu um sum-
armánuðina; auk pess var greitt fargjald fyrir livernmann,
sem fór með bátnum, og farmgjald fyrir alt, sem llult var,
eins og sjálfsagt er. Slíkur bátur kostar meira en hálfu
minna en gott skólahús, en mönnum finst eigi eins sjálfsagt
að greiða slcólagiald eins og fargiald eða farmgjald.