Eimreiðin - 01.07.1939, Blaðsíða 33

eimreiðin
HÁKARLAVEIÐAR Á STRÖNDUM
265
12—16 klukkutímar í það að komast í land í blíðskaparveðri
þá leið, sem róin var á 2 tímum á lausu skipi.
En það gat líka komið fyrir að 40 doggar væru utanborðs,
og því til nokkurs að vinna.
Eftir að samningstíminn var útrunninn, var ekki flutt í
land annað en lifrin, þ. e. a. s. ef afli var nægur, Var þá há-
karlinn settur á tamp og honum fleygt í sjóinn, er lands var
leitað að lokinni legu. En væri hins vegar tregur afli, var oft-
ast nær eitthvað hirt af hákarli. Þetta nefndust skurðar-
róðrar.
Oftlega tók það 5—7 sólarhringa að fá fulla hleðslu (25—
50 tunnur, eftir stærð skipsins), þó gott væri veður, og stund-
am máttu menn sitja heilan sólarhring undir vað, án þess að
verða varir.
Þegar veður var gott og stilla, gátu smærri skipin farið 2
legur hverja ofan í aðra, án hvildar á milli, áður veður breytt-
íst. Þegar mikill fjöldi skipa var á miðunum, þurfti oft að
fifira sig, og tók það langan tíma. Hákarlinn var nærnur að
renna á lyktina frá þeim, sem dýpra lágu, og tók þá undan
hjá þeim, sem voru grynnra.
Frá 1880—1890 voru fremur slæm ár, hafís mikill og önnur
harðindi og þar af leiðandi fátækt manna. Dró þá úr há-
karlaútgerðinni, því sumir gátu eigi gert út sakir erfiðra
Rstaeðna, en þeir sem gerðu út á þeim árum fengu oft góðan
afla.
Næstu tvo áratugi, 1890—1910, var yfirleitt betur ært og
°^t ágætur afli. Mestur afli sem um er getið á þeim árum var
0 tunnur lýsis í hlut, auk hákarls. Verð á lýsi var þá 25 kr.
tunnan og 30 aurar kg. af hákarli. Hlutaskifti voru þannig,
að dauðu hlutirnir voru þrír, það er: útgerðin tók þrjá hluti
tyrir skip, veiðarfæri og beitu. Væri skipseigandi sjálfur for-
niaður, tók hann aðeins 1 hlut eins og aðrir og því engan for-
niannshlut, en væri annar formaður, þá galt útgerðin hon-
Uni y2 hlut af dauðu hlutunum i formannskaup.
Lifrina bræddu menn sjálfir seinna á vorin eftir vertíðar-
t°k. Sá útgerðarmaður oftast um það og sendi til þess 3—4
nienn.