Eimreiðin - 01.07.1939, Blaðsíða 74

306
ÍÞRÓTT ÍÞRÓTTANNA — MÁLSNILDIN
eimkeiðin
ininna metinn en fimir fætur og þær sveiflur, sem valda svima
eða kollhnisum og beinbrotum.
Það er glögt dæmi um lítilsvirðinguna, sem iþrótt tung-
unnar er sýnd, að svo er að orði kveðið í útvarpinu, þegar
kunnugt er, að syngja skuli lag við visu, að jafnan er lag-
smiðurinn nefndur, en sjaldan eða aldrei höfundur vísunnar
eða kvæðisins. Allir hlustendur útvarpsins eru til vitnis um,
að ég fer hér með rétt mál og satt. Þetta sýnir og sannar, að
visa og kvæði er miklu minna metið en lagið, í þeim herbúðum
a. m. k., og að líkindum meðal söngmanna. Hlustendur hafa
látið þetta óátalið og eru þannig samsekir syndurunum.
Ég vil fullyrða, að orðlistin er fyllilega jafngild hljómlist
og fult svo vel ættuð og tiginborin sem tónlistin. Orðlistin
er uppspretta eða undirrót allra lista vegna þess, að hugsun
er móðir allra gerða. Og allar hugsanir styðjast við orð. Hver
og ein útlistun notar orð, hver þróun í mannheimi og kenning
hefur orð að miðli, tunguna. Hver og einn listamaður styður
hugsun sína við orð. Og livert listaverk, og þar með talin
sönglagagerð, eru túlkuð með tungutaki. Hjómlistarmenn neita
því reyndar, að þeir þurfi á orðum að halda. En þeir hugsa
með aðstoð orða eigi siður en með fulltingi tóna.
Um það er kvartað stundum, að fáir mentamenn vorir beri
sér nú i munn góða íslenzku. Ég lield nú hitt, að aldrei hafi
verið í landi voru samtímis jafnmargir mentamenn sem nú,
er rita gott mál. Hitt er annað mál, að afburða ritsnillingar
eru fáir. Það er gömul saga, að liver þjóð á fáa afreksmenn
eða snillinga (geni) á hverjum tíma. Verulega ritfæra menn,
íslenzka, mátti telja á fingrum sér, þegar ég var á unga aldri.
Nú skifta þeir tugum, svo að telja verður þá á tám, auk fingra,
og eigi víst að þeir og þær hrökkvi til.
En þó að allmargir menn tali og riti íslenzku allvel og
fáeinir ágætlega, þarf að sjálfsögðu að gjalda varhuga við
þeim latmælum og hljómgöllum, sem fjöldi manna temur sér.
Nú á dögum er skáldlistin — ljóðlistin — eigi talin með
íþróttum, hvorki í orði né verki. Ef gefnar eru gjafir til
íþróttaiðkana, er fótamentunin undirskilin, en alls eigi inent
tungunnar. Þessu var öðruvísi háttað fyrir 1000 árum. Þá
guldu konungar að vísu mála hirðmönnum sinum. En skáld-