Búfræðingurinn - 01.01.1942, Síða 37

Búfræðingurinn - 01.01.1942, Síða 37
B Ú F R Æ Ð I N G U R I N N 35 ustu getur hitinn orðið svo mikill, að um bein'an bruna sé að ræða, og verður áburðurinn þá stökkur sem aska. Þegar svo er komið, hefur mikið efnatap átt sér stað, og ber að forðast slikt. En við hæfilega rotnun verður áburðurinn dökkt, samfeilt efni. Efnatap áburðarins fer þó ekki eftir hitanum einum saman. Þannig getur það átt sér stað, að mikið efnatap verði við litinn hita og minna efnatap við meiri hita. Hitinn er að mestu leyti kominn undir því, hve auðveldlega súrefni loftsins hefur aðgang að áburðinum. í lausum áhurði, t. d. hrossalaði og sauðataði, hefur súrefnið auðveldan aðgang í áburðinn, og þar verður gerðin ör. Þessum áburðartegundum þarf því að þjappa vel saman í geymsl- unni. Kúamykja er þéttari i sér. Þar er öll gerð seinfara. Er þvi gott að blanda í hana íburði, sem gerir hana lausari og eykur við það rotnunina. Rotnun áburðarins (eða gerð) er mjög margbrotin og langt frá enn þekkt að fullu. Þó vita menn, að ýmislegt hefur áhrif á hana fleira en ytri skilyrði. Þess er áður getið, að lokaþáttur rotnunarinnar er vatn (H„0), kolefnistvísýringur (CO„) og stækja (NH;l). í lifrænum samböndum áburðarins er ylirleitt mest af frumefnunum kolefni og köfnunarefni (C og N), en hlutfall þeirra er mjög ljreytilegt, en þetta hlutfall hefur áhrif á efnabreyting- arnar í áburðinum, þegar út i jarðveginn kemur, og þvi skal það gert nokkru nánar að umtalsefni. í saur búfjáráburðar er þetta hlutfall talið vera 18 : 1, það er 18 sinnum meira af kolefni en köfnunarefni. Við íblöndun íburðar vikkar hlutfallið, kolefnið eykst meira en köfnunarefnið, en við rotnun þrengist það. Hentug- ast er talið, að hlutfall þetta sé am 20 : 1. Sé hlutfallið miklu víðara, ]jað er minna sé af köfnunarefni, er hætt við, að rotnunargerlar notfæri sér auðleyst köfnunarefni jarðvegsins, þegar áburðurinn er borinn á, en^sé hlutfallið þrengra (meira af köfnunarefni), klofnar köfnunarefnið auðveldar frá sem stækja. Það er ]>ví betra, að áburðurinn sé nokkuð rotnaður, þegar hann er borinn á, eink- um hafi í hann verið látinn ihurður. Þegar áburðurinn liggur laus og þornar á yfirborðinu, koma oft til skjalanna myglusveppir, og þá verða efnabreytingarnar allt öðruvísi og lakari, meðal annars vegna þess, að við þær þrengist ekki áðurnefnt hlutfall á milli kolefnis og köfnunarefnis. Auk þess tapast meira af efnum úr lausum áburði en samanþjöppuðum. Af þessum ástæðum er jafnan nauðsynlegt að troða úburðinn saman. Gerð áburðarins er ekki aðeins gagnleg, heldur beinlínis nauðsynleg, til þess að hin torleystari efnasambönd áburð- arins verði aðgengileg fyrir jurtirnar. En gerðinni fylgir ávallt efnatap. Jarðræktarmanninum er því nauðsynlegt að
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196
Síða 197
Síða 198
Síða 199
Síða 200
Síða 201
Síða 202
Síða 203
Síða 204

x

Búfræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Búfræðingurinn
https://timarit.is/publication/696

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.