Ritmennt - 01.01.2003, Qupperneq 152

VILHJÁLMUR STEFÁNSSON
RITMENNT
grasafræðilegar og landfræðilegar vísbendingar segja oss, að tré
og skógar, sem vikið er að, voru einungis það, sem vér
mundum kalla kjarr og runna - birki og víði og annað þess
háttar. Hæstu tré á íslandi nú á dögum eru nærri 30 feta há, og
menn fara langar leiðir til að skoða þau. Það er skógur þar, ef
kjarr, fátt meira en mannshæðar hátt, þelcur 50 eða 100 eltrur. í
sumum skógum tekur kjarrið þér elcki meira en í mitti.
Grænlendingar og Islendingar voru eklci komnir þriðjung
leiðarinnar suður með ströndinni frá Chidleyhöfða, þegar þeim
fannst þeir komnir að skógi vöxnu landi.
Þegar menn hrífast í sögunum af trjáviði Marklands, segja
þeir hann vel fallinn til húsasmíða. En vér fræðumst um það af
fornleifafræðingum, að þrátt fyrir talsvert húsrými í grænlenzk-
um húsum, voru einstölc herbergi venjulega lítil. Tuttugu feta
sperra var talin löng. Það var því stórviður í augum Grænlend-
ings, sem var meira en hálfur á við símastaura vora.
Markland var e.t.v. aðeins Labrador. En það kann jafnframt
að hafa átt við Nýfundnaland, Sankti Lawrence flóa og Nova
Scotia, e.t.v. við land allt ofan til Nýja Englands. Hér var siglt
langar leiðir með skógivöxnum ströndum. Afangar eru ekki
greindir í siglingardögum, en þeir eru allaugsýnilega mun lengri
en þeir tveir dagar, er þurfti frá Disko til Baffineyjar, og hinir
tveir frá Baffin til Labrador (eða til fyrstu skóga í Labrador).
Ari fróði segir oss í íslendingabók sinni, og nokkrar aðrar
sögur geta hins sama, að Þorfinnur Karlsefni og menn hans hafi
ráðið það af manna vistum, er þeir fundu á Grænlandi, og
keiplabrotum og steinsmíði, „at þar hafði þess lconar þjóð farit,
es Vínland hefir byggt olc Grænlendingar kalla Skrælinga".
Vera má, að Indíánar, er bjuggu lengra suður en Eskimóar, hafi
notað húðkeipa og steinsmíði, en vér vitum, að Eskimóar
notuðu hvort tveggja, og höfum því enga ástæðu til að véfengja
álylctun Þorfinns og manna hans.
Annað glöggt merki um Eskimóa er frásögn af því, að frurn-
byggjarnir lcomu eitt sinn margir saman til búða Þorfinns og
var þá „veift af hverju skipi trjánum", en það var til að sjá sem
stöfum væri sveiflað í hring; áhrifin eru söm og þegar þú sérð
hóp húðkeipa nálgast og róið er mjög hratt hinum tvíblaða
árum. Þér finnst þá sem þú horfir í pílára á hjóli, sem snýst.
Það kann að vera, að Indíánar á suðurslóðum hafi notað
148