Ritmennt - 01.01.2003, Síða 163

Ritmennt - 01.01.2003, Síða 163
RITMENNT Abstracts Einar H. Guðmundsson: Björn Gunnlaugsson og náttúruspekin í Njólu. Ritmennt 8 (2003), pp. 9-78. Björn Gunnlaugsson (1788-1876) was the lead- ing mathematician and astronomer in nineteenth century Iceland and the first professional teacher of science and mathematics in the country. Through teaching and writing his influence on contemporary Icelandic culture was considerable. Today he is mainly known as a cartographer and the author of the first detailed map of the interior of Iceland. Of his other works, the poem Njóla (Night), first published in 1842, is probably the best known. The poem is primarily a statement of the author's religious and moral beliefs and is written in the spirit of natural theology and romantic natural philosophy. Intermingled with the rnain message is an interesting overview of the astronomy and cosmological ideas of the early nineteenth century. Njóla also presents the first detailed theory of matter by an Icelandic author, a dynamical theory in which matter is composed of force centers rather than atoms, an idea that can be partly traced back to Boskovic and Kant. In general, Gunnlaugsson's natural philosophy owes much to Kant and his many disciples, for example the romantic natural philosopher H.C. 0rsted who was one of Gunnlaugsson's teachers at the University of Copenhagen. Svanhildur Gunnarsdóttir: Þýddir reyfarar á ís- lenskum bókamarkaði um miðja 18. öld. Rit- mennt 8 (2003), pp. 79-92. The first novels to be printed in Iceland were two works of narrative fiction in the translation of the Rev. Þorsteinn Ketilsson (1688-1754) pub- lished in one volurne in 1756 under the title: Þess svenska Gústavs Landkrons og þess engelska Bertholds fábreytilegii Robinsons eður lífs og ævi sögur (The Swedish Gustav Landkron's and the English Berthold's simple Robinsons or lives and biographies). The novels were translated from the Danish and both of them are of German origin, published in Germany at the beginning of the 18th century, and belong to a literary genre of narrative fiction known as Robinsonaden, which flourished in Western Europe in the first half of the 18th century, often written in imitation of - or related to - Robinson Crusoe (first published in 1719) by Daniel Defoe. A characteristic of these Icelandic translations, Berthold's life in particu- lar, is that the translator and publisher strives to cut out rnuch of the preaching and moralizing of the original text in order to make the adven- turous narration and the entertaining value the more appealing to the reader. Hrafn Sveinbjarnarson: Vökumaður, hvað líður nóttinni? Ritmennt 8 (2003), pp. 93-128. The night-watches in Copenhagen and the towns of Norway of the 13th century, the watch- es of the tower (stöpulsvakt) and the walking- watch (gangvakt) are connected to the watches by night and day in the cities of antiquity. A mention is made of the different traditions of watches in Iceland before urbanization in the late 18th cen- tury, i.e. property watches, watches over the de- ceased, the ship-watch and the watches over the small strongholds in Iceland, which are reminis- cent of the tradition of the old watches of the tower. With urbaniszation in Reykjavík new pro- fessions emerge, one of them a new walking- watch. The oldest instructions for the watchmen in Reykjavík are published in the article: The instructions of 1778, when the watchmen were employed by the wool-factory, and the instruc- tions of 1792 by the town judge (bæjarfógeti) of Reykjavík, the watchmen thereby becoming a kind of policemen, the first in Iceland. The pur- pose of the watchmen was fire-watch and secur- ity-watch, to call and ring the hour with the church bell, and sing the appropriate text to the hour. Later they should also keep the lights of the town. The public watchmen in Reykjavík were 159
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168

x

Ritmennt

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritmennt
https://timarit.is/publication/859

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.