Stígandi - 01.04.1947, Blaðsíða 139

íctUiefni' Höfundur hennar e r viltur
vegar. Hann veit það, og hann þ o r i r
að kannast við það.
]>etta er eitt af því, sem vekur at-
hygli og ántegju, er maður kynnist bók-
inni: Auðvitað ckki það, að höfundur
hennar er viltur vegar, heldur hitt, að
nafn hennar er vitnisburður um, að höf
meti sannmæli og hreinskilni meir en
sundurgerð og apahált. Og i öðru lagi
l>er bókarheitið mcð sér, að hann hafi
hvergi neglt sig niður fyrir alla framtíð-
ina, lelji sig ekki að fullu og öllu vá-
tryggðan og hólpinn í hópi einsýnna
flokksbræðra, lieldur sé þvert á móti að
leita að stefnumarki, hlusta, skima, óviss
um leið og uppsprettu sinnar innstu
þrár og cigin, djúpa trega. Og þetta ei
miklu verulegra til skáldlegs flugs og
aukins manngildis en lofsöngur og laun-
fjötrar cinhvers flokksins. —
Höfundurilin er að allmiklu leyti
barn sinnar aldar, eins og við er að L’ú-
ast. Hann virðist ckki alveg ósnortinn af
þeim gleiðgosabrag tízkunnar, er nú
mun þykja vænlegastur til frama á rit-
vellinum, og höf. er ekki alls staðar laus
við að vera rogginn í orði eins og tízk-
an heimtar. Hann bregður stöku sinnum
fyrir sig stóryrðum og hálfgerðum skæt-
ingi og reynir meira að segja að skrúfa
sig upp í að vera svolítið öfundsjúkur
samkvæmt sönru tízkukröfum. En til
allrar hamingju fær hann lijartað aldrei
til þess að ganga með í leikinn. Þess
vegna er 1 íka hálfgert holhljóð i því,
sem hann liefir leyft tízkunni að blása
sér í brjóst um stundarsakir, því að senr
betur fcr, lrefir lrann ekki gengið henni
á hönd að fullu og öllu, enda mundi þá
skáldittu lrrörnun og jafnvel dauði vís,
þótt það yrði ekki bani lröfundarins.
Nei, þrátt fyrir allt, er hann trúrri sín-
ttnr innra nramri og yrkir þá jafnan bezt,
er þessi trútrrennska er nrest. Og ef hon-
unr lánast að hreinsa sig af vábeiðum
tízkunnar og aldarandans, rrrá mikils af
honum vænta.
Nú skal bent á nokkur atriði til stuðn-
ings því, senr bér hefir verið drepið á.
í kvæðitru „Tveir guðir“ skýrir lröf.
frá því. er hann á að kjósa unr það,
hvorunr, Guði eða Mammoni, hann vilji
freniur þjóna. Hvor um sig gerir höf.
liin girnileguslu tilboð, ef lrann vilji
ganga sér á ltönd. En höf. finnst hæng-
ur vera á báðunr boðunum og segir svo
að lyktum:
,.Eg snéri til hins lúna, þjáða lýðs.
Mitt líf, nritt starf, nritt vit ég helga
þér."
Einlrverjurrr kyttni trú að finnast, að
höf. gæti einstaklega vel helgað hinunt
lúna, þjáða lýð slarf sitt og sömuleiðis
guði, án þess nokkur árekstur þyrfti þar
að verða. En samkvæmt siðakerfi því,
senr nú virðisL af nrörgum mest rrretið
á ritvellinum, þykir sjálfsagt að vera
andvígur allri guðstrú. og hún á ekki
að geta sanrrýnrzt því, að menn fórni
sjáanlega játazt uttdir þessa kreddu áður
en Irann orti kvæðið, og sú játning hefir
gert það að hálfgerðri ónrynd.
Svipaðar skemmdir eru víðar.
1 tveimur vrsutn unr söng og vín segir
liöf. meðal annars í fyrri vísunni:
„Við söng og vín í sölum glæstra lralla,
á svölum skógarstíg,
eg uiti bezt, mér finnst eg elska alla,
j)ó allra heitast þig----“
Og í seinni vísunni er þetta:
.,— Við gneista af glæddum bálum
og gullna veig á skálurn
er andi mannsins cðli lífsins næst------"
]>að er að vísu ævaforn saga og trrarg-
sögð af skáldunt, að söngur, vín og ástir
gleðji manninn og veiti honurn ánægju,
enda trruiru fæstir neita því, jiótt ekki
séu skáldnræltir, að ástir og söngur
séu gleðigjafar. Hitt er aftur á nróti
nýstárlegra, að sjá fullyrðingar unr [)að,
að andi rrrairnsins sé næst eðli lífsins,
STÍGANDI 217