Stígandi - 01.04.1947, Page 141

og sigii til hamingjulandsins á móti
þér.“ (Vor.)
En þegar hann mætir svo vori og
sumri, þá hindra annirnar hann frá
því að njóta þeirra, eins og hann hafði
dreymt um:
Þér sveið í hug að hugsa um alla þá,
sem höfðu betri kjör og minna stjá.
Þú hvarfst á braut og hélzt í þeirra
hóp.“ (Viltur vegar.)
En menn gripa ekki gæfuna, þótt þeir
flytji úr sveit í kaupstað:
„Þér syngja ei lengur kátur foss og fugl,
en fyllir loftið þungur véla gnýr.
Þti minnist lyngs og smára ilmsins oft,
er að þér dregur ryki mettað loft,
og um sig hryggð í brjósti þínu býr."
(Viltur vegar.)
Svo kemur atvinnuleysið og þráin eft-
ir að komast í sveitina verður sterkari,
en þá eru brýrnar brotnar að baki: jörð
og áhöfn seldar og gjaldið fyrir þessar
eignir horfið:
„Þti reiðir hnýttan hnefa í örvænting:
Eg heimta bæði vinnu og daglegt brattð.
Að bræði þinni brosa valdsins menn,
þú bölvar, hlærð og grælur allt í senn.
Þeir leika sér með yndi þitt og auð.“
Og þegar haustar að verður treginn
enn þá dýpri:
„Þunglyndið grípur þreyttan huga minn,
þegar eg andblæ haustsins nálgast finn.
Fjúkandi laufblöð, fjarra skóga tár
falla sem eiturdögg í hjartans sár."
(Haust.)
En sem betur fer er lund skáldsins
ekki alltaf svona tregaþrungin. —
Eitt af hinu bezta í bók Kristjáns eru
tvö kvæði, sem hann yrkir um æskusveit
sína. Þau eru full af þeirri hlýju, sem
höf. á til í ríkum mæli, og í þeim er
allt heimafengið, ekkert sótt til tízkunn-
ar. „Yzt á ægisslóð" er innilegt, gott og
látlaust kvæði. „Við öldungsgröf" er ort
af ntikilli samúð og nærfærni, prýðilega
gert, látlaust og einlægt. í eftirmæl-
um Stefaníu Jónsdóttur, tengdamóður
skáldsins, er þessi fallega og sanna vísa:
„Þú gekkst til verks með hlýrri. sterkri
hcndi
í heimaranni, fjarri ys og glaumi.
í gleði þinni að gegna dagsins kalli
þú gleymdir sjálfri þér og hjartans
draumi.
En gott var þeim, er leiðsögu þinni
lutu —
þú lifðir sjálf í skugga þeirra, er nutu."
Aftast í bókinni er lengsta kvæðið,
„Vermenn". Þar kennir nokkurra áhrifa
frá Einari Benediklssyni, einkum í upp-
hafi jress, en þau fjara út áður kvæðinu
lýkur. I því er margt vel sagt og kjarn-
yrt, en þó tekst höf. ekki að ná veru-
legum tökúm á lesandanum. —
í kvæðinu „Hver er eg“ kemst höf.
nteðal annars svo að orði:
Hver er ég, sem þreyti flóttans för
frá mér sjálfum burt, með ljóð á vör?“
í þessum liendingum er fólgin athuga-
verð játning. En, sem betur fer, er hún
ekki rétt, nema að nokkru leyti. Höf.
er ekki nema stundum á flótta frá sjálf-
um sér og oftast hikandi, jregar hann
lætur jrað henda sig. Það er aldarand-
inn, scm á sök á jressum flótta og til
hans má rekja flest af því, sem að kvæð-
um höf. er. Hið fyrsta, sem hann ætti
að leggja stund á öðru fremur, er að
þreyta aldrei förina burt frá sjálfum
sér, heldur inn á við, nær sjálfum sér.
Hann ge t u r jrað og gerir ekkert betra
fyrir ljóðadís sína. Hann á að leggja
eyrun við hinu innsta kalli anda síns,
vera sjálfum sér trúr til hinztu stundar,
jrótt tízkuraddirnar telji hann utan
gátta og loftungurnar þagni. Það gerir
ekkert til. Þær eru engin úrslitasönnun
STÍGANDI 219