Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1934, Page 78

76
leyti, og vantar á að geta talizt kostgóð fæða. Ég fullyrði, að fjöldi
fólks hefir ekki fullkomið vinnuþrek sökum lélegs fæðis, þó að það
sé nóg að vöxtum. Ég tel engan efa á því, að fjöldi kvilla og mikið
af vanheilsu fólks stafar af þessu lélega og efnasnauða fæði, þar á
meðal hið litla viðqám gegn berklaveikinni. Arangur baráttunnar við
berklaveikina hér á landi styður þessa staðhæfingu mína. Ég sé ekki,
að læknastéttin geti lengur látið afskiptalaust mataræði þjóðarinnar,
og það, að innfluttar séu til manneldis vitaminsnauðar og dauðar
matvörur. Ég hefi veitt því eftirtekt, að flest böi'n frá 1—4 ára hafa
snert af beinkröm. Þeim eykst fjör og þróttur á örfáum dögum, ef
þau eru látin fara í kvartsljósin lítinn tíina, og verða þá eins og
önnur börn. Skyrbjúgur er einnig mjög algengur, að vísu ekki á háu
stigi, og skyrbjúg hafa vissulega bæði eldri og yngri börn, jafnvel
þó að þau hafi næga mjólk. Til sönnunar þessi saga: Einn dag síðast-
liðið vor, er ég var að vinna á sjúkrahúsinu, var hlaupið til mín í of-
boði með barn tæplega ársgamalt. Hafði korktappi hrokkið ofan í háls
barnsins, svo að því Iá við köfnun. Ég veitti því eftirtekt strax, að út um
andlit þess og niður á háls voru þéttsettir eldrauðir litlir blettir,
sem stöfuðu af sprungnum háræðum. Þessir blettir hurfu auðvitað
ekki eftir að tappanum var náð. Þeir höfðu komið þá litlu stund
meðan á hinum miklu andþrengslum stóð. En þeir hurfu gersamlega
á örfáum dögum, er barnið fékk appelsínusafa. Á heilbrigðu barni,
sem fengið hefði nægilegt af C-vitamini, heí’ði ekki komið til þess að
háræðar spryngju, jafnvel þó að allmikil andþrengsli væri að ræða.
Þetta umgetna barn fékk þó nóg al' mjólk. En vetrarmjólk er fremur
snauð af C-vítamíni. Ber því hin mesta nauðsyn til þess, að létt sé
tolli af nýjum aldinum. Það er hóflaus heimska að flytja til landsins
tregðu- og hindrunarlaust tóbak, vín, kaffi og jafnvel efnasnauðan
sykur, en legg'ja hömlur á innflutning nýrra, lifandi aldina. Er sízt
von á góðu, batnandi heilsufari, er löggjafar þjóðarinnar eru svo þekk-
ingarsnauðir á þessu sviði, og engin tilraun er gerð til þess að bæta
mataræði þjóðarinnar. En af allri brýnni nauðsyn tel ég þá mesta.
Höfðahverfis. Mér er kunnugt um, að 4 nýjar prjónavélar voru
keyptar í héraðið á árinu.
Vopnafj. Innflutningur var óvenjumikill þetta ár af álnavöru, og var
þess raunar full þörf, því að undanfarin ár höfðu menn fengið þá
vöru af mjög skornum skammti, þegar frá er talið árið 1933.
Vestmannaeyja. Beri-beri hefir ekki orðið vart hér á þessu ári.
Menn lifa hér meira á kálmeti upp á síðkastið og fæðan ekki eins
einhæf og hún var hjá ýmsum fyrri ár mín í héraðinu.
Keflavikur. Mataræði fólks er yfirleitt óbreytt fæða og hjá mörgum
nokkuð einhliða. Mest ber á smjörlíkisáti og kaffidrykkju. Kynstrum
eytt á hverju heimili af „gerdufti“, sem er blanda af Bitartr. kalic. og
Bicarbon natr. (og stundum Amyl. tritic.). Það þyrfti að rannsaka,
hve mikið fer á hvert mannsbarn í kökum og brauði og hvaða þýðingu
það hefir fyrir meltinguna eða heilbrigði manna yfirleitt.