Læknaneminn - 01.04.1994, Blaðsíða 35

vissu hvað veldur þessu en fjórar skýringar koma til
greina:
1) Hugsanlegt er að einhvers konar breytingar
hafi átt sér stað í amínósýruröð E-cadherína sem
hindruðu virkniþeirraenhefði ekkiáhrifátjáninguna
(25).
2) Önnur skýring gæti verið að “down regulation”
eða fækkun annarra samloðunarsameinda eins og t.d.
desmóglein hafi átt sér stað (29).
3) Þriðja skýringin gæti verið að tjáning á E-
cadheríni lúti einhvers konar utanaðkomandi stjóm
og geti þannig verið breytileg á mismunandi tímum
(22). Sem dæmi þá hefur allnokkur styrkur af
interleukin-6 (IL-6) mælst í nokkrum æxlissýnum
(óbirtar niðurstöður). Komið hefur í ljós að IL-6
hindrar á einhvern hátt samloðun ýmissa
brjóstakrabbameinsfruma (31). Hugsanlegt er að
áhrif IL-6 á samloðun brj óstakrabbameinsfruma kunni
aðtengjast tjáninguáE-cadheríni. Höfundurþessarar
greinar stundar nú rannsóknir á þessu efni.
4) Að lokumþáerhugsanlegtaðvirknicatenína
í illaþroskuðum frumum hafí truflast. Vaxandi áhugi
er fyrir þessari skýringu en rannsóknir á undanförnu
ári hafa sýnt að ef eðlileg tjáning á a og þ catenínum
er hindruð þá geta cadherín ekki starfað eðlilega sem
samloðunarsameindir (9, 10,11,12).
II. Minnkuð E-cadherín tjáning á
staðbundnum svœðum œxlis
Tilraunir hafa sýnt að ýmis svæði sama æxlis geta
sýnt mismikla E-cadherín tjáningu og einnig virðist
vera breytileg tjáning sumra illkynja fruma á E-
cadheríni frá einum tíma til annars ( mynd 5C) (25).
I kjölfar þessara niðurstaðna hefur ný kenning um
myndun meinvarpa litið dagsins ljós (15). I henni er
gert ráð fyrir að tímabundin minnkun á tjáníngu E-
cadheríns geti haft tvær afleiðingar: Annars vegar
geturein/hí/wa losnað úrtengslumviðnágrannafrumu,
farið áflakkogkomisttilfjarlægarilíffæra. Þareykst
tjáning E-cadheríns á ný sem eykur samloðunina
milli fruma og auðveldar þannig meinvarpamyndun.
Hins vegar geta frumuhópar losnað í sameiningu úr
tengslum við æxlið, komist út í blóðrás og stöðvast í
-oestrógen
-vaxtarþœttir
-ERBB2 ofurtjáning
-stökkbreytt p53
-17q21
-1 p36.2
-cathepsin D tjáning -ERBB2 mögnun
-17p 13tap -MYC mögnun
-11p15tap -11 q 13 mögnun
“3P laP_____________________-NM23 tap
-1 p35 tap
-18q tap
EDLILEG
V HYPERPLASÍA \ V ÍFARANDI KRABBAMEIN MEINVÖRP
ÞEKJA /
Mynd 6. Einfölduð mynd sem sýnir þá fjölmörgu þœtti sem hafa áhrif á umbreytingu venjulegrar
brjóstaþekjufrumu í meinvarpamyndandi krabbameinsfrumu.
17q21, lp36.2, 18q, lp35, 3p, llpl5, 17pl3, eru tákn fyrir staðsetningu hinna ýmsu gena á tilteknum litningi. Flest
þessara gena bœla æxlismyndun efþau eru tjáð og kallast því œxlisbœligen. Tap á arfblendinni tjáningu þessara
œxlisbœligena auka þannig líkur á œxlismyndun. ERBB2 ogMYC eru oncógen og við magnaða tjáningu þeirra aukast
líkurnar á œxlismyndun. NM23 er prótein sem bœlir æxlismyndun.
LÆKNANEMINN 1 1994 47. árg.
29