Goðasteinn - 01.09.1997, Síða 88

Goðasteinn 1997
Þórður Tómasson:
FROSTI
Það var á einum bæ eitt sumar, þar
sem gömul ekkja bjó með dóttur sinni
að hún tók mikið af ostum og raðaði
þeim uppí mæni á hjalli því ekkert var
loftið í hönum. Þegar hún var búin að
safna allt sumarið þá spurði dóttir
hennar hana að til hvers hún væri að
safna þeim. Hún segist ætla að geyma
það hönum frosta. Þetta heyrir strákur
og hugsar sér gott til að ná í ostana og
situr um það ef ekkjan færi að heiman.
Einu sinni heyrir hann að stelpan er
ein heima. Þá fer hann og hitti stelpu.
Hann heilsar henni. Hún tekur því vel.
Hún spyr hann að heiti. Hann segist
heita Frosti.
„Þú ert þá einmitt sá sem hún móðir
mín ætlar að láta fá ostana.“
„Þér er þá best að fá mér þá,“ segir
strákur.
„En ég get ekki náð þeim.“
„Ég skal hjálpa þér að ná þeim.“
Svo fóru þög og strákur segir að það
sé best að hann standi á öxlunum á
henni. Hún lætur hann gera það og
þegar hann er kominn upp á þær, þá
leysir hann niður um sig og lætur bux-
urnar fara niðrum hæla. Þá segir stelpa:
„Hvað er það sem lafir hjá þér?“
„Það er hann jafnaldri minn, sem ég
kalla.“
Hún beiddi hann að gefa sér nokkuð
af. Hann lofar því. Síðan tekur hann
ofan ostana og lætur stelpu fá það sem
hann hafði lofað henni. Síðan fer strák-
ur með ostana.
Þegar ekkjan kom heim þá spyr hún
dóttur sína hvort að enginn hafi komið
til hennar um daginn. Hún segir að það
hafi komið maðurinn sem hún hafi
ætlað að gefa ostana, hann Frosti og
hann hafi tekið þá.
„Bölvaður kjáninn, þú hefur látið
ræna þá útúr þér sem ég ætlaði að
geyma okkur til vetrarins, sem ég kall-
aði Frosta, og nú höfum við ekkert til
að lifa á, eða lét hann þig fá nokkuð í
staðinn?“
„Já, hann lét mig fá nokkuð af hön-
um jafnaldra sínum.“
„Og svei þér og skilaðu því aptur og
komdu með ostana.“
Stelpan fór og kom aldrei aptur og
ekki ostarnir og svo er búin sagan.
(Jón Sighvatsson í Eyvindarholti undir
Eyjafjöllum, síðar bóksali í Vestmannaeyjum,
skráði þessa þjóðsögu árið 1877. Stafsetningin
er hans og er henni fylgt nákvæmlega. Áþekk
saga er í nýrri útgáfunni af Þjóðsögum Jóns
Árnasonar (V. 382-383), endurprentuð í bók
Árna Björnssonar, Merkisdagar á mannsævinni
(31-32). Þar heitir gesturinn Hausti. Jón Sig-
hvatsson hefur þekkt bæði nöfnin því hann
byrjar á því að nefna gestinn Hausta. Aðdrag-
andinn að hugnun stráks til stelpunnar er ólíkur
í sögunum. Handrit Jóns Sighvatssonar er í
Byggðasafninu í Skógum. Nokkrar fleiri óbirt-
ar þjóðsögur eru í sama handriti. — Þ.T.)
-86-