Goðasteinn - 01.09.1997, Blaðsíða 149

Goðasteinn 1997
5. mynd: Skurður í mómýri við Hellu. Ljósa lagið ofan
vatnsborðs er Selsundsvikur. Efmyndin prentast vel má
greina enda áföllnum trjábolum í hlauplaginu
(Ljósm. Arni Hjartarson).
eins og við Hellu á
Rangárvöllum (5.
mynd). I skurði hjá
ferðamannamiðstöðinni
við Hellu fundust þrjú
lög, af vatnsfluttri
gjósku, Hekla-3, Sel-
sundsvikur og Hekla-4.
Þykkasta lagið er Sel-
sundsvikurinn og er rétt
ofan vatnsborðs á
myndinni. Ef myndin
prentast vel má greina
enda á trjábolum inni í
hlauplaginu.
Svæði sem vitað er
að hafa orðið fyrir
barðinu á hlaupunum
eru Rangárvellir, Land-
sveit, suðurhluti Gnúp-
verjahrepps og Skeið,
en einnig hlutar Flóa,
Háfshverfis og Safa-
mýri. Landið spilltist
ekki aðeins þar sem
hlaupin fóru um heldur
varð einnig uppblástur
og landeyðing langt út
fyrir hlaupsvæðin af völdum sandfoks.
Til þess bendir að víða er jarðvegur
ljósari að lit fyrst eftir að kemur út fyrir
gjóskusvæði Heklu-3, þótt hlaupið
sjálft hafi ekki farið þar yfir. Víða hafa
hlaupin farið yfir frjósamt land og
skógi vaxið og drepið allan gróður.
Astæður þess að ummerki forsögu-
legu vikurgosanna finnast svo víða eru
fyrst og fremst þær að þau voru miklu
stærri en þau gos sem orðið hafa í
Heklu frá því að land byggðist eins og
taflan ber með sér, en hún byggir fyrst
og fremst á upplýsingum frá Sigurði
Þórarinssyni (1968) og Guðrúnu Lar-
sen og Sigurði Þórarinssyni (1977).
Hún sýnir stærð þeirra Heklugosa sem
telja má víst að hafi valdið umtalsverð-
um flóðum og vikurburði. Þessi þáttur
gossögu Heklu hefur lítið verið kann-
aður enn sem komið er.
-147-