Viðar - 01.01.1937, Side 22
Alþýðuskólarnir og þjóðin.
Eftir Þorgeir Sveinbjarnarson frá Efstabœ.
Gróðurinn í íslenzku atvinnulífi hefir verið mikill á
síðustu árum. Brýr hafa verið byggðar, vegir lagðir, skól-
ar reistir og jörðin ræktuð, svo að slíkar umbætur eiga
engan sinn líka í sögu þjóðarinnar. Flestir hafa smám
saman orðið fylgjandi þessum framkvæmdum. Ein þeirra
er þó tæplega enn orðin eign allrar þjóðarinnar. Það eru
alþýðuskólarnir nýbyggðu, eða héraðsskólarnir, eins og
þeir heita lögum samkvæmt.
Nú sem stendur eru taldir 6 alþýðuskólar hér á landi.
Þrír þeirra eru að vísu all-gamlar stofnanir, en hafa á
síðustu árum fengið nýjar byggingar og einn þeirra nýtt
heimili — Reykholtsskólinn. Hinir þrír eru nýgræðingar.
Talað er um að byggja fleiri skóla með svipuðu sniði,
einn, tvo, þrjá eða fjóra. Alþýðuskólamálið er því orðið
eitt af stórmálum þjóðarinnar, og hún er skyld að gefa
því gaum. Það tómlæti, sem enn ríkir hjá nokkrum hluta
hennar, verður að hverfa. Skólarnir eiga að vera eign
allrar þjóðarinnar, vitni um velgengni hennar og menn-
ingu. Þótt allir hafi ekki getað trúað í byrjun á köllunar-
verk þeirra, hlýtur það trúleysi að hverfa, ef starf þeirra
reynist mikilsvert. Séu einhverjar breytingar nauðsyn-
legar, verður að framkvæma þær. Allmikil reynsla er
þegar fengin, og sú reynsla verður að vera grundvöllur
áframhaldandi starfs. Það, sem miður fer, má ekki láta
slarka í trausti þess, að engir eða fáir gefi því gaum.
Skólarnir eru nú orðnir svo mikill þáttur í lífi ungling-
anna, að enginn flokkur og enginn maður má láta sig
litlu skipta mál þeirra. Mál skólanna eru orðin mál allrar
þjóðarinnar. Síðastliðinn vetur dvöldu á fimmta hundrað