Viðar - 01.01.1937, Qupperneq 39

Viðar] UNGMENNAFÉLÖQIN OG UPPELDISMÁLIN
37
kveðið hlutverk fyrir augum. Þetta gildir og um nefndar-
störf, fræðsluhringa og almennar umræður, að ekki sé
minnzt á hinar verklegu framkvæmdir. Störf þau, er fé-
lagar leysa af hendi, skapa fræðslu þeirri, er félagar afla
sér utan félaganna og í þeim, tilgang. Djúpið brúast milli
lærdómsins og lífsins sjálfs. En slíkt örvar og glæðir fram-
takssemi manna og hæfni yfirleitt.
I nánu sambandi við þetta kemur til athugunar, að
reynslan hefir sýnt, að til hinnar félagslegu forystu velj-
ast oft óskólagengnir menn. Hafa frændur vorir, Norð-
menn, Danir og Svíar svipaða sögu að segja. Er hér al-
vörumál og athyglisvert fyrir skólamenn vora. Koma hér
einkum tvö atriði til greina.
1) Hvergi nærri er lögð sú áherzla á þjóðfélagsfræðina
í skólunum sem skyldi. En auðvitað eiga skólarnir sér af-
sakanir. Vér íslendingar eigum í stjórnmálalegu návígi.
Stjórnmálin verða því almenningi óvenjuleg hitamál.
Blaðaþrasið og stjórnmáladeilurnar valda því, að með
þjóðfélagsmál er farið eins og einskonar feimnismál, í
skólum og annars staðar, þar sem menn vilja vera hlut-
lausir. í rauninni er þetta ástand óviðunandi. Hér er um
einn meginþátt almennrar menntuar að ræða. Er senni-
legt, að ungmennafélögin gætu hér komið skólunum til
hjálpar. Kennarar eru margir víðsýnir menn og vel
menntaðir og myndu þeir geta rekið fræðslustarf innan
félaganna hvað þjóðfélagsmál snertir. Væri þeim þar
meira olnbogarúm en í ríkisskólunum. Vitanlega er erfitt
að fara með þessi mál, en þá leið mætti og velja, að láta
valinkunna menn af ýmsum flokkum gera grein fyrir
stefnum sínum, hvern fyrir sig. Annars eru almenn þjóð-
félagsmál að mestu óháð smásmugulegum flokksþrætum.
Ungmennafélögin hafa í þessum málum þegar stigið spor í
rétta átt. Hafa þau hafið samstarf við alþjóðlegan æsku-
lýðsfélagsskap, er hefir friðarmál að verkefni.
2) Félagslíf er ekki með nægum blóma í skólunum. í