Viðar - 01.01.1937, Side 62

60
SÖNGUR í HÉRAÐSSKÓLUNUM
[Viðar
ábyrgðartilfinningu hefir, að vera það kappsmál og hið
mesta hugðarefni, að andi og samstarf á þessum miklu
heimilum sé þroskandi og boði bjarta framtíð. Hver sýsla
á öllu landinu á ítök í heimilum þessum, eiga þau því á
komandi tímum að standa reikningsskil á því að nokkru
leyti, hvort framtíð þjóðarinnar — æskan — á að vera þess
megnug að bera sigur af hólmi í þeirri lífsbaráttu, sem
framundan bíður eða hvort hún „hræðist fjallið og einatt
aftur snýr“, — hopar á hæl fyrir örðugleikunum.
Það er öldungis ástæðulaust af fara í nokkra launkofa
með það, að við þurfum að hafa okkur alla við til þess að
mynda æskulýðnum í héraðsskólunum svo góð heimili og
búa honum þar svo hollt andrúmsloft, að þetta nýja um-
hverfi lyfti unglingunum í alla staði á hærra stig — til
æðri þroska en einkaheimilin höfðu gjört. M. ö. o. það þarf
að vaka í hvívetna yfir brautargengi þessara ungmenna og
beina huga þeirra að þeim viðfangsefnum, sem glæða gáfur
þeirra, leggur höft á ærsl og alvöruleysi, sem snýst gegn
siðmenningu og manndómi. Hver námsgrein um sig getur
lagt sinn stein í þennan grunn, sé réttilega á haldið. — Ég
hygg þó, að enginn efi leiki á því, að þær námsgreinar
skólanna, sem fylkja einstaklingum þeirra þéttast saman
undir eitt merki með bróðurhug og samstilltum strengjum,
eigi í sér fólgið, öðrum námsgreinum fremur, afl til þess að
sameina menn hljóðlega í anda og sál og ráða niðurlögum
á ýmsum þeim erfiðleikum, sem illt eða ómögulegt væri
að leysa á annan hátt. Þeir, sem að héraðsskólunum hafa
staðið, virðast ekki hafa verið alls ófróðir um þau öfl, sem
þekktust eru í þessum sökum. Eða er það tilviljun ein, að
héraðsskólarnir, öðrum skólum fremur, hafa tekið allskon-
ar íþróttir og söng í sína þjónustu og lagt við þessar náms-
greinar mikla rækt og varið til þeirra stórfé?
Héraðsskólarnir verða að sníða starfsskrá sína og heim-
ilishætti í samræmi við séreinkenni sín og lífshræringar.
Þeim er ekki einungis nauðsyn að leggja rækt við söng
heimilislífi sínu til glaðværðar og tilbreytni, heldur hafa