Viðar - 01.01.1937, Síða 71

Viðar]
SÖNGUR í HÉRAÐSSKÓLUNUM
6a
meðferð og munni sumra þeirra, sem vel standa að vígi til
skyndilegra áhrifa í þessum sökum. Sem lítið dæmi um
þetta má nefna þessa Ijóðlínu: Heyrið vella á heiðum
hveri. Hér er eins og sjá má, farið með áherzluatkvæði
sem áherzlulaus væri, en síðan er þunganum eins og varp-
að fram af handahófi, þar sem þægilegast þykir.
Eg hygg, að ekki verði ágreiningur um það, að þetta sé
framandi blær okkar tungu og mér er nær að halda, að
maður, sem tamið hefði sér söng með réttri og margbrot-
inni hrynjandi og hefði ennfremur við margar endurtekn-
ingar ljóðanna með nákvæmu hljóðfalli öðlazt nokkra
taktvitund máls, — hann mundi trauðla hrasa svo mjög
um sína eigin tungu.
Skal nú vikið að nýju atriði.
Það væri ekki neitt óeðliligt, þótt þeir, sem næstir
standa héraðsskólunum, og einnig hinir, sem fjær þeim
standa, spyrðu um árangur af öllu því starfi og öllum þeim
tilkostnaði, sem námsgrein þessi hefir í för með sér. Enda
þótt spurningar af þessu tæi virðist bæði skynsamlegar og
sanngjarnar, þá hlýtur þó söngkennarinn að standa að
nokkru leyti orðþrota frammi fyrir þeim. Hér er hann
settur í ámóta vanda og Kjarval, þegar hann á að fara að
útskýra nákvæmlega pensildrætti sína og anda þann, sem
yfir myndum hans og málverkum svífur. Og þó er þessi
samlíking að því leyti misheppnuð, að tónlistin er allra
lista óhlutlægus't.
Margir spakvitrir uppeldisfræðingar allra tíma hafa
gjörzt málsvarar söngræktar meðal alþýðu vegna þess, að
sannanlegt þykir, að hún verki uppalandi, siðbætandi og
fegri hugsanir mannsins, lyfti honum á hærra þroskastig,
gleðji hann, veiti hjarta hans fullnægju, gjöri hann sælli,
hamingj usamari. Við, sem fáumst við söngkennslu, höld-
um því fram, að ennþá sé megintilgangur söngkennslunn-
ar í þessu fólginn. En hver er þess megnugur að leggja