Viðar - 01.01.1937, Page 168
166
ÆSKA OG MENNING
[Viðar
veita. Við búum við frjálslegt stjórnarfar, þar sem öllum
er heimilt að hugsa, tala og rita og neyta atkvæðisréttar
síns. Það er meginverkefni allra góðra drengja á íslandi
að varðveita það og festa. íslendingar eyða hundruðum
þúsunda króna árlega fyrir vín og tóbak en kvarta hins
vegar yfir því, að skortur sé nauðsynja. Við fáum orð
fyrir að vera ósiðfágaðir og ruddalegir í framkomu og
eyðslusamir á fé. Það er höfuðverkefni skólanna og skóla-
æskunnar að vinna á móti þessu. Skólarnir þurfa að opna
dyr sínar og beina hug og hönd nemendanna að mestu
nauðsynjamálum þjóðarinnar á hverjum tíma, ef hún vill
áfram heita menningarþjóð.
Islenzk æska þarf sannarlega ekki „að láta hæfileika
sína visna í draumórum“. Hinna eldri er að mæta óskum
hennar og beina átakinu í réttar áttir.
Þetta er unga fólkinu ljóst, að minnsta kosti því, sem
eitthvað hugsar, og afstaða þess til skóla og kennara mót-
ast af því. Tvö dæmi til skýringar:
Kennari, sem kemur drukkinn í tíma, hefur fyrirgert
allri virðingu hjá nemendum sínum. Hann er ekki megn-
ugur þess að vinna traust þeirra og er þeim yfirleitt
einskis virði. Hann hefur orðið sekur fyrir heilbrigðri
dómgreind þeirra nemenda, sem nokkuð er í spunnið og
krefjast þess, að kennarinn sé þeim fyrirmynd til betra
og sannara lífs.
Kennari, sem er „innilokaður11 í fræðigrein sinni og
sem ekki vill hafa nein mök við nemendur sína utan
kennslustundanna er ekki nema hálfur maður. Fyrir 50
árum gat slíkur kennari fullnægt kröfum nemenda sinna.
Nú getur hann það ekki lengur. Þess er krafist, að
kennslan sé lífræn og sambúðin félagsleg og frjálsleg.
Þetta skilja kennarar og skólamenn yfirleitt. Og æskan
hefur sýnt það í verki, að hún meinar eitthvað með af-
stöðu sinni. Það ættu því að vera hin beztu skilyrði til
samstarfsins.
Félagslegt samstarf er tákn tímans, þar sem menn eru