Skírnir - 01.01.1866, Qupperneq 131

Danmörk.
FRJETTIR.
131
setu. 3. dag nóvembermán. samþykkti nefndin þessar frum-
varpsgreinir (meS 27 atkvæSum mót 1), en sama dag sögSu
rábherrarnir af sjer völdum. Lengi sumars hafSi org leikiS á
samdrætti og samtökum me8 Bændavinum og stóreignamönnum,
e8ur verib kvisab um samninga meb þeim J. A. Hansen og Frijs-
Frijsenborg greifa, en nokkru áSur (10. okt.) áttu hvorutveggju,
„stórbændur og smábændur11, sem kallaS var, samsæti, og fóru
þar ræbur svo, a<5 nokkub samband j)ótti þcgar bundið. Konungur
vjek sjer ab stórbændunum og setti Frijs greifi saman rábaneyti,
en tókst sjálfur forsæti og utanríkismál á hendur'. Greifinn lýsti
l?ví jpegar yfir í bábum þingdeildum, aS hib nýja rábaneyti fjellist
á ályktargreinir nefndarinnar, en myndi eigi ganga aS neinum
breytingum frá jn'í er þar var komib. 7. nóvembermán. sam-
þykktu bábar deildir en nýju ríkislög, og konungurinn nokkrum
dögum síbar. A8 vísu hafbi mönnum samizt svo um fessi lög,
a8 engum líkabi til fulls, j)ví hvor flokkurinn hafbi viljab hafa
meira fram síns máls, en þó ljetu þjóbernismenn betur yfir þeim
en Bændavinir, og köllubu þab mesta happ a3 enar fyrstu lyktir
voru komnar á svo mikilsvarbandi mál. Nú kom til kasta „ríkis-
dagsins“, því hann á þrisvar, ebur í þremur setum, a8 gjalda
samþykki til rikislagabreytinga. „Bændavinir“ sögbu, sem til a8
hóta hinum, a8 hjer væri eigi öll kurl komin til grafar, enda ger8u
þeir enn allharba hrí8 á „ríkisdeginum“, en hann kom saman 20.
nóv. (haf8i verib frestab frá 2. okt.). þegar í byrjun vildi Tscher-
ning vekja vígin á nýja leik (í ,,fólksþinginu“) me8 svo stórum
höggum, a8 hann vildi hafa bæ8i rábaherrana á undan og ena
nýju fyrir ríkissaksókn, og kallabi hvoratveggju seka um ríkis-
lagabrot me8 ýmsum hætti. þingiS vísabi uppástungu hans frá
umræbum. Lögin voru fyrst rædd í „landsþinginu“, og hafbi
Balth. Christensen þar forgöngu Bændavina. Hann bar þar upp
*) Greifinn er talinn ríkastur allra stdreignamanna eður jarðeigenda í Dan-
mörk, og hefir í tekjur hjerumbil 170 þúsundir dala á ári. jjrír aðrir
stdrbændur fylgdu honum í ráðaneytið, Estrup (til innanrikismála),
Fonnesbech (fjárhagsmála) og Rosenörn-Teilmann (kirkjumála). Leu-
ning, etatsr., tdk við dómsmálum, en þeir Neergaard, yfirliði, og Grove,
sjóliðskapteinn, við landhers og fiotamálum.
9'