Skírnir - 01.04.1912, Blaðsíða 8

104
Skáldspekingurinn Jean-Marie Gnyau.
II.
í kvæði einu, er Gruyau nefnir »Ástin og eindin«
(l’Amour et l’atome), lýsir Gruyau heitnsskoðun sinni, eins
og hún nú var orðin, á þessa leið: — »Þegar hinn blik-
vængjaði guð Amor vatt sér út í geiminn til þess að sigra
i einum svifum allan heiminn, steytti hann glitvængjum
sínum við einhverju hörðu, þéttu og föstu í ljósvakanum.
Hann varð hissa og stöðvaði flugið. Það var hin óþjála
efniseind, sem hvíldi þar í sjálfri sér og var eilíflega sjálfri
sér nóg. Hún bauð nú ástinni, guðnum er tengir hjört-
un helgum hlekkjum, byrginn með efninu. Farðu!
mælti frumeindin við hann; hið fíngerva duft mitt er ekki
á þínu valdi; eg verst öllu, sem ekki er í mér; eg er sá
lifandi veggur, er lykur um veruna, og á mér er engin
smuga. Amor hlustaði og brosti síðan guðdómlegu brosi.
Eins og titringur eða alda, sem breiðist út, stökk nú bros
þetta hnött af hnetti, sterkt og frjálst eins og andinn.
Alt kiptist við, alt lifnaði, og jafnvel inn í sjálfa frum-
eindina barst eitthvað af hinni miklu samhljómun himn-
anna. Því að ekkert var nú lengur einmana: hinn sam-
ræmi heimur hafði nú fengið sömu sál, og alt söng: eg
elska!« (Vers, bls. 79).
Þannig hljóðar sköpunarsagan á skáldamáli Gluyau’s.
En sleppum nú öllum líkingum og sjáum nú, hvernig hann
litur á líflð.
Lífið er þess eðlis, að það viðheldur sjálfu sér. Með
endurnæringunni bætir það sí og æ í skörðin fyrir það,
sem eyðist og fer úr líkamanum. Og lífið gerir meira.
Það sýnir viðleitni til þess að vaxa og eflast, þroskast og
þróast á ýmsa vegu. Vöxturinn er beint áframhald af
endurnæringunni, og æxlunin er í fyrstu ekki annað en«
áframhaldandi vöxtur. Þannig er það eðli lífsins að auk-
ast og margfaldast. Nú eru hinar lægstu lifsverur mjög
svo óbrotnar og eins og lokaðar fyrir umheiminum, því
að skynfæri þeirra eru fá og sraá. En eftir því sem
áhrifin aukast og viðleitnin vex í ýmsar áttir,
verða skynfærin ávalt fleiri og fleiri og æ því víðfeðmari.