Skírnir - 01.04.1912, Blaðsíða 45
Nokkrar ath. um ísl. bókmentir á 12. og 13 öld.
141
eignað Gunnlaugi hann, með því að hann getur ekki
verið frumhöfundur hans í þeirri mynd, sem hann nú er,
þar sem skírskotað er tvisvar til frásagnar hans. I 3. kap.
(Bisk. I, 42) segir svo: »Þennan atburð segir Gunnlaugr
munkr, at hann heyrði segja sannorðan mann, Glúm
Þorgilsson, en Glúmr hafði numit at þeim manni, er hét
Arnórr Arndísarsou«. Og svo segir ennfremur í 7. kap.
(Bisk. I, 46): »Þessa laxveiði gaf hann (Máni) undir kirkj-
una í Holti ok segir Gunnlaugr munkr, at sú veiðr hafi
þar jafnan síðan til legit«. Eg hvgg, að Guðbrandi og
öðrum, er síðar hafa bygt á þessum ummælum, skjöplist,
er þeir ætla, að skrifuð frásögn eftir Gunnlaug
liggi til grundvallar fyrir þeim, því að þau virðast bera
það með sér nokkurn veginn greinilega, að þetta er að
eins munnleg frásögn Gunnlaugs, er höfundur þátt-
arins (Styrmir) tekur upp eftir honum, ber hann fyrir
sem heimildarmann. Þetta verður og skiljanlegt, þá er
telja má víst, að þeir Styrmir og Gunnlaugur haíi verið
samtíða á Þingeyrum, líklega alllanga hríð og haft vitan-
lega margt og mikið saman að sælda sem starfsbræður
og fræðimenn. Þá þarf og ekki að furða á kunnugleika
þeim, er höf. þáttarins sýnir þar í grend við Þingeyrar,
t. d. í 7. kap., »hjá þeirri kirkju sér enn merki, að hann
heflr bygt svo sem einsetumaðr«, og litlu síðar »því at
við kirkjugarðinn sér, at verit heflr garðhverfa nokkur . . .
ok heitir þar síðan Mánagerði«. Þetta mátti Styrmi alt
kunnugt vera. Að þátturinn er kominn inn í Olafs sögu
Tryggvasonar þarf alls ekki að benda á, að hann sé sam-
inn af Gunnlaugi upphaflega, því að eins og Styrmir
mun hafa snúið á íslenzku Ólafs sögu þeirra Odds og
Gunnlaugs, eins má jafnframt ganga að því vísu, að hann
hafl aukið verk þeirra að miklum mun með sjálfstæðum -
viðaukum eftir sig til að hafa verkið sem fullkomnast og
ítarlegast, og verður' því alls ekki sagt um nú, að hve
miklu leyti Ólafssaga er samhljóða latnesku frumtextun-
um þeirra Odds og Gunnlaugs, með því að þeir eru glat-
aðir. Má því ætla, að Styrmir eigi mjög mikinn sjálf-