Skírnir - 01.04.1912, Blaðsíða 2

98
Skáldspekingurinn Jean-Marie Gruyau.
Guyau (frb.: Gríjó) er fæddur suður á Frakklandi árið'
1854. Olst hann upp með stjúpföður sínum, er síðar varð,
hinum merka franska heimspeking F o u i 11 é e (fbr.: Fúíi).
í stað þess að kenna honum kverið eða ákveðin trúar-
arbrögð, ól hann drenginn upp við heimspeki Platós og
Kants. Síðan stundaði Guyau ýmsa gríska spekinga, svo sem
Stóumenn og Epikúrea, og rakti 19 ára að aldri sögu heilla-
og nytsemisstefnunnar í siðfræðinni frá Epíkúr og alla
leið fram að Spencer. Var þetta verk svo frámunalega
vel af hendi leyst, að vísindafélagið franska sæmdi hann
verðlaunum fyrir, og jafnvel Spencer, sem þó hafði orðið
fyrir ýmsum aðfinningum hjá honum, hlaut að lúka lofs-
orði á. En Guyau hafði ofreynt sig á þessu, og tók upp'
úr því sýki þá, er síðar dró hann til bana. Hann varð
þá og þunglyndur mjög og tók að þjást af efagirni. Lýsir
eitthvert fyrsta kvæðið í kvæðabók hans hugarástandi
hans eins og það var um það skeið; en kvæðið er í óbundnu
máli á þessa leið:
Landaleitin.
Þegar eg var barn, dreymdi mig um ferðir, um skín-
andi ferðalögj til fjarlægustu hafa, og fram hjá dreym-
andi augum mínum svifu fagrar strendur, sem eins og
flutu á hafinu undir þokuslæðum.
Fús hefði eg farið af stað, til þess að starfa, til þess að
ausa lífi mínu á báðar hendur, til þess að líða og stríða,
eyðandi óspart óþreyjufullri lifsorkunni, sem eg fann
streyma með blóðinu að hjarta mér.
Þá var það einhvern dag, að fyrir hugskotssjónum
mér opnaðist sjóndeildarhringur, enn þá fegurri og fjar-
lægari en þessar flýjandi strendur ókunnugra landa, þangað
sem draumurinn stundum bar mig á flugi sínu.
Eg þóttist sjá sannleikann blika i fjarska; hjarta
mitt fyltist einhverri óumræðilegri von, og eg gleymdi
allri mannlegri forsjálni til þess í myrkrunum að sækjast
eftir hinum guðlega ljóma hans.
Lengi gekk eg, og vonin eilífa brosti við mér eins