Skírnir - 01.04.1912, Blaðsíða 34
130
Nokkrar ath. am ísl. bókmentir á 12. og 13. öld.
dóttir1), og er ætt hennar rakin í Landnámu2). Dóttir
þeirra var Alfeiður (eða Ulfeiður), er átti Hermund
Koðransson á Gilsbakka, mikinn höfðingja (f 1197), og
voru synir þeirra: Ketill ábóti á Helgafelli (f 1220), er
síðar verður nánar getið, Koðran (f 1189), Hreinn og
Styrmir. Bræður Hermundar hafa verið Ormur prestur
Koðransson, (f 1179), Guðmundur Koðransson, sem
getið er í Hungurvöku eftir Hítardaisbrennu3) og
líklega Þorgils Koðransson4), en systir þeirra bræðra
var Herdís Koðransdóttir, er átti Þorleif beiskalda
í Hítardal (f 1200) son Þorláks hins auðga Ormssonar og
var dóttir þeirra Alfeiður, er átti Ketil (Grundar-Ketil) son
Þorsteins rangláts Einarssonar, og voru meðal barna þeirra:
Þorlákur í Hitardal faðir Ketils prests lögsögumanns og
Herdís, er Páll biskup Jónsson í Skálholti átti. En faðir
Hermundar á Gilsbakka5) og systkina hans var Koðran
Ormsson frá Kalmanstungu Hermundarsonar á Gilsbakka
Illugasonar hins svarta. En kona Orms var Herdís
Bolladóttir Bollasonar, sonardóttir Guðrúnar Osvífsdóttur.
*) Eg fylgi hér Melabók (ísl.s. Kh. 1843, I, 344—345} en Þorbrands-
dóttir er hún nefnd i Haukshók (s. st. I, 88). Vigdís amma liennar var
Bárðardóttir, Kollasonar, Klængssonar, Grimkelssonar landnámsmanns á
Saxahvoli. Er hún ranglega nefnd Kolladóttir í Melabók og um móður-
nafn Valgerðar ber Hauksbók og Melabók ekki saman.
a) ísl.s. 1843, I, 87—88, 344-345.
®) Bisk. I, 79. Það er röng tilgáta hjá síra Eggert Brím (Safn.
til 8. Isl. III, 529. 563), a ð bróðir Hermundar hafi verið Kár Koðrans-
son, er veginn var 1169 (ekki 1164), því að enginn vafi getur leikið á
|ivi, að hann er sá Kár Koðransson í Vatnsdal, sem ætt er rakin til í
Landnámu (ísl.s. 1843, I, 200) og virðist sú ætt ekkert eiga skylt við
Grilsbekkinga. En þeirri ættfærslu hefir síra Eggert ekki veitt eftirtekt,
og þess vegna veit hann ekki, hvar Kár hefir átt heima eða hvar vigin hafi
orðið 1169 (shr. Safn III, 558), enþau hafa orðið nyrðra, liklega í Vatnsdal.
‘) Sbr. Flateyjarbók, Ciiria 1868, III, 448 (Grænlendingaþátt).
r‘) Hermundur hefir fyrst búið í Kalmanstungu, en flutt að Gils-
bakka um 1180, eftir lát Orms prests bróður síns, er þar hefir búið næst
eftir Styrmi Hreinsson frænda sinn (sbr. Bisks. I, 284, þar sem svo er
að sjá, sem Hermundur hafi verið kominn að Gilshakka um 1183). Hefir
Hermundur líklega flutt þangað einmitt í fardögum vorið 1180, því að um
páskaleytið s. á. virðist hann enn vera i Kalmanstungu (sbr. Sturl.21, 79).