Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1896, Síða 22
‘22
\
samþykkja 1581, að landsmenn skyldu bera vopn,
til að verja fjör og frelsi. En enginn varð annar
árangur af samþykkt þessari, en að Magnús og
fylgdarmenn hans tiðkuðu vopnaburð, meðan hann
sat uppi. Friðrik konungur þröngdi stórum verzl-
unarkostum landsmanna með því, að hann leigði
sjerstakar hafnir einstökum mönnum. Við það
hækkaði stórum verð á úilendri vöru, og var hún
þó opt lakari en áður, og landsmenn urðu á mörg-
um stöðum, að fara nauðsynja sinna á mis. — Um
daga Friðriks hnignaði dáð og dug íslendinga. Menn
hættu nú að treysta sjálfum sjer, en tóku að leita
aðstoðar i hörmungum og vandræðum landsins hjá
konungi, og byggja von sína á miskunn hans og
mildi. Konungs og höfuðsmanna valdið eykst ákaf-
lega, og má heita svo, að úr þessu liggi Islendingar
flatir við fætur konungs, og taki nú nálega um-
yrðalaust hverju því, er konungur og höfuðsmenn
vilja vera láta.
Á stjórnarárum Friðriks II. voru 2 menn uppi
hjer á landi, er mjög koma við sögu þess, en það
eru þeir Pdll Stiggson og Guðbrandur bisJcup. Páll
Stígsson var höfuðsmaöur 1559—1566. Hann var
skapharður, ötull, einbeittur og ólilífinn að smala fje
konungi til handa. Fjekk hann þann vitnisburð hjá
kórsbræðrum í Niðarósi, er hann kom til Niðaróss
i fjárkvöðum fyrir konung, »að eigi hefði eldur getað
gjört þeim meira tjón, en hann gjörði með ránum
og rupli*. Hefur enginn höfuðsmaður lagt sig meira
fram en hann, að auka konungsveldið, og mjög I
gekk hann hart og hlífðarlaust að því, að eyða
katólskri trú og katólskum siðvenjum. Páll Stigsson
-dó að Bessastöðum 1566. Guðbrandur Þorláksson
var biskup á Hólum 1571—1627. Hann var lærð-