Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1896, Page 24

24
sögu landsins á hans dögum fram að 1600, er
merkilegt sje, annað en það, að árið 1592 var Jón
lögmaður Jónsson sendur af hendi landsmanna til
Danmerkur til að bera fyrir konung og ríkisráó
hans óskir landsmanna um endurbót á ýmsu því,
er miður þótti fara í stjórn landsins og högum lands-
manna. Var meðal annars beðið um, að verzlun
landsins væri öllum írjáls, og að afgjöldin af ljenum,
sem þá voru orðin ærið há, væri færð niður. En
engu af erindum Jóns, er verulega varðaði landið
nokkru, varð framgengt. Flestar stjórnar-athafnir
Kristjáns IV., er nokkra þýðingu höfðu fyrir lands-
menn, og margar stuðla til þess, að draga úr
mönnum dug og kjark, en auka vesældóm og fátækt,
heyra 17. öldinni til, og fyrir því skal ekki frá þeim
sagt á þessum stað.
II.
1. Um löggjöf og landssfjórn.
Þá er Islendingar gengu Noregskonungi á hönd,
varð sú breyting á löggjöf landsins, að sjerhver ný
lög urðu að hafa samþykki eigi að eins landsmanna.
sjálfra, heldur og konungs eins og eðlilegt var, svu
að þau næðu gildi, og gátu báðir málspartarnir gjört
uppástungur um ný lög og lagabreytingar. En
hinn málsparturinn varð þá á eptir að játast undir
það nýmæli eða lagabreytingu, sem gjörð var. En
venjulega voru það konungarnir, sem lögin ljetu
semja eða stungu upp á lagabreytingunum, en þó
optast með ráði eða þá eptir hvötum islenzkra manna.
Þó má segja, að þetta næði að eins til hinna ver-
aldlegu laga. Hin andlegu lög og breytingar á þeim
voru, eptir að landið komst undir konung, á valdi
klerkastjettarinnar íslenzku með biskupana í broddi