Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1896, Page 41

41
ySrreiðum sínum, til að íræða almenning; kölluða
þeir fólk saman til kirknanna og ljetu lesa fyrir
því, eða lásu sjálfir það, sem gat leitt það í sann-
leika um kenningu siðbótarinnar. Þannig samdi
Olafur biskup Hjaltason »visitazíu-bók« sína^
sem hann ijet lesa fyrir söfnuðunum á yfirreiðum
sínum. Þá sendu og biskupar umburðarbrjef sin til
ýmsra manna eða safnaða. Er til eitt slikt brjef
eptir Gisla biskup Jónsson til safnaða undir Eyja-
fjöllum. Leitast hann þar við að sýna fram á, að-
menn verði sáluhólpnir fyrir verðskuldun Jesú Krists,
en eigi fyrir neitt það annað, er katóiska kirkjan
telur sáluhjálparveg. Þá voru og hinir tíðu presta-
fundir, er biskupar hjeldu, ágætt ráð bæði til að
efla samheldni á milli þeirra sjálfra, til að áminna
þá um gott siðferði og segja þeim fyrir, hvernig
þeir skyldu fremja guðsþjónustuna, og hvað þeir
skyldu kunna, svo almenningi yrði að sem beztum
uotum.
Eigi þorðu menn berlega að veita siðbótinni
mótstöðu, því reiði höfuðsmanns lá við, og harðar
hegningar voru hverjum þeim búnar, er að slíku
varð ber. En alþýða gjörði þó allt, er hún mátti,
til að Játa óhug sinn í ljósi við hinn nýja sið. —
Menn tregðuðust við að gjalda hinum lútersku prest-
um. Sýna hinir mörgu dómar, sem til eru um hald
á prestgjöldum, hvernig ástatt var í þessu efni.
Hinir lútersku prestar voru lítilsvirtir af almenningi.
Margir skutu sjer undan svo opt sem þeir gátu, að
fara til kirkju. Þegar biskupar voru á yfirreiðura
sínum, ljetu þeir eins og áður er sagt, kveðja al-
menning til að mæta við kirkjurnar, en víða var
þessu illa hlýtt. Kvartar Guðbrandur biskup yfir
þvi i brjefi til Jóhanns Bochholts, að menn vilji eigi