Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1896, Page 50

60
fyrir hendi. Rak þá biskup sjera Salóraon frá
Hvamrai i Norðurárdal án allra saka, en þar hafði
hann verið prestur nær 30 árum. Fjekk biskup
föður sínum sjera Einari Hvamm, en sjera Salómon
varð að fara — að því er sagt er — grátandi á brott.
Þess er áður getið, að söfnuðirnir gátu tekið eða
áttu að taka þátt í skipun prestakallanna. En svo
lítur út, sem sá rjettur hafl komið þeim að litlu
haldi. Hefur Oddur biskup gefið sóknarfólki safnað-
anna þann vitnisburð, að það sje svo »heimskt og
óstöðugt* að þó að einn komi í dag og annar á
morgun til að fá prestakallið, þá gefl það hverjum
eptir annan kosningarbrjef. En vitaskuld er það,
að slíkar kosningar hafa haft litla þýðingu. Áður
en prestaköllin losnuðu, reyndu og opt prestar þeir
eða prestaefni, er vildu ná í þau, að fá lofun höf-
uðsmanns fyrir þeim. Fengu þeir þá máismetandi
menn, svo sem sýslumenn, lögmenn eða aðra, sem
voru í gengi hjá höfuðsmanni, til að fara á fund
hans og fá heityrði fyrir embættinu, er það losnaði.
Þá er þess og getið, að ef mönnum ljek hugur á
prestsembætti, sem búið var að veita, fóru menn á
konungs fund og fengu veitingu hans fyrir embætt-
inu, og reyndu síðan að reka þann á brott, er 1 em-
bættinu sat. En geta má nærri að slíku varð eigi
til vegar kotnið nema mað rógi og röngum flutningi.
Höfuðsmenn gjörðu og stundum ónýtar prestsembætta-
veitingar fyrirrennara sinna og veittu öðrum, en sá
varð að rýma, sem fyrir var. Af þessu leiddi, að
heiðarlegir menn urðu að rýma sæti fyrir ásælnum
ofstopum og lítt lærðum ónytjungum. Varð konung-
ur loks að skerast 1 leikinn til að koma þessum
óvanda af- Mælti hann svo fyrir 1595, að prestur
sá, er fengið hefði löglega veitingu fyrir einhverju