Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1896, Síða 61
tíl
Skáldin íslenzku, sem bæði heima fyrir og eflendis,
höfðu kveðið þau ljóð, er vjer enn í dag höfum yndi
af að lesa, þögnuðu nú. Utlendum mönnum var nfi
troðið inn í æðstu embætti landsins, og við það
hvarf hvötin hjá landsins eigin sonum til að skara
fram úr að lærdómi. Hið < ndlega líf þjóðarinnar
kemur nú mest fram í þvi, að ritaðar eru ýmsar
ýkjusögur fornaldarinnar og útlagðar riddarasögur.
Nú tekur og rímna-öldin að hefjast.
Þó að skólar væru við stólana við og við t. d.
í Skálholti, þá er Stefán var biskup, og að Hólum,
er Pjetur biskup sat að stóli; þó að kennsla til
prestskapar fengist í klaustrunum, að minnsta kosti
stundum, þá má svo að orði kveða, að andlegu lífi
hnignaði si og æ hier á landi frara að siðbót. En
með siðbótinni vaknar hjer eins og annarsstaðar
nýtt andlegt líf. Með siðbótinni Ieys':i mannlegur
andi sig úr þeim læðingi, er kirkjan katólska hafði
lagt á hann.
Siðbótarmenn lögðu heilaga ritningu til grund-
vallar fyrir trú manna. Fyrir því varð það eitt af
aðal-ætlunarverkum siðbótarinnar, að gjöra almenn-
ingi ritninguna kunna og prestastjettina svo lærða,
að hún gæti skýrt ritninguna fyrir alþýðu og dregið
út af orðum hennar nytsama og heilsusamlega lær-
dóma. Fyrir þessar sakir voru tveir skólar settir
á stofn hjer á landi 1552, annar að Hólum en hinn
að Skálholti. Hjer á laudi komst siðbótin á með
meiri tíðindum en annarsstaðar um Norðurlönd. —
Þetta vakti menn hjer til áhuga á ættjörðinni, sögu
hennar og fornum fræðum. Guðbrandur biskup
verður frömuður guðfræðinnar á þessu tímabili, en
Arngrimur Jónsson lærði ^1568—1648) frændi Guð-
brands, frömuður fornfræði og sögu landsins, þó að