Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1896, Qupperneq 78

78
jafn-mikið og vörunum næmi, og liða auk þess hæfi-
lega hegningu. Sama árið tekur konungur undir sig
alla brennisteins-verzlun fyrir norðan land. 15. ágúst
1563 keypti Páll Stígsson af þeim Þorsteinssonum,
Nikulási og Vigfúsi, brennisteins-námurnar í Þing-
eyjarsýslu konungi til handa. Ljet konungur siðan
reka þetta brennisteins-nám [f fjelagi með þýzkura
mönnum, og hafði all-mikinn hagnað af brennisteins-
námunum og brennisteins verzluninni. Á dögum
Friðriks II. varð og sú breyting á Verzluninni, að
konungur tók nú að leigja einstökum mönnum sjer-
stakar hafnir, er enginn mátti verzla á nema leigu-
nautar, en áður höfðu konungar gefið ótakmarkað
verzlunarleyfi fyrir víst gjald. Afleiðingarnar af
þessari breytingu komu skjótt í ljós. Öll verzlunar-
keppni hvarf, útlenda varan versnaði en hækkaði
þó i verði, en hin innlenda var tekin eptir forngildu.
Þá er leigunautur gat ekki eða vildi ekki senda skip
á höfn þá, er hann hafði til leigu, urðu landsmenn
þeir, er þangað sóttu verzlun, að fara á mis við að
geta fengið nauðsynjar sfnar, með því að enginn
annar mátti koma þar til verzlunar en sá, er þar
hafði verziunarleyfi. Kaupmenn ljetu nú opt vanta
hinar mestu nauðsynjavörur, svo sem salt og timbur,
pappír og jafnvel messuvín. Kvartar Guðbrandur
biskup yfir þessu í brjefum sinum til Páls Matthías-
sonar Sjálands biskups. Hafði þá verzlunina í Skaga-
firði og viðar fyrir norðan land Markús Hess, dansk-
ur maður, illur þegn og ágjarn. Bað Guðbrandur
Pál biskup að áminna Markús kaupmann um að
senda sjer tvær tunnur af messuvíni, svo fólk gæti
verið til altaris. En svo var þá mikið saltleysi fyrir
norðan land, að Guðbrandur segir það sje ófáanlegt,
þó að 20 dalir sjeu í boði fyrir eina salttunnu. Af