Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1896, Page 129
129
sömu launa. Eggert Ólafsson minnist á þennan sið
að »bjóða upp á sængina* í brúðkaupssiðabók sinni:
»Alkunnug er sú venja hinna seinni alda, að brúð-
gumi heflr jafnvel með afarkostum þess í millum
orðið rúm að kaupa, og annars fengið ei inngang
fyrir riki kvenna. Nú er þessi siður hvorki á lög-
um nje siðsemi bygður; gætir brúðgumi hvort sem
er sóma síns í morgungáfu og þar að lútandi. En
þyki mönnum þessi siður skemtilegur og ei undan
fellandi, þá má honum haga á þessa leið«. Síðan
skýrir hann frá, hvernig hann vill hafa þenna sið;
er það afarmargbrotið og viðhafnarmikið. Brúðgumi
sendir sveinn sinn í sængurhúsið, og beiðist þar gist-
ingar fyrir hönd brúðguma, en línkonur eru fyrir
svörum. Línkonur neita eigi að veita brúðguman-
um húsaskjól, ef hann launi sem vert sje. Að lokum
kemst samningur á um *morgungjöfina« eða »sœngur-
borgunina«. Gengur þá brúðarsvcinn aptur til stofu,
og skýrir frá erindislokum. Að því búnu gengur
brúðgumi og karlmenn með honum til sængurhúss-
ins.
Linkonur voru ávalt ógiptar meyjar, og mest
munu það hafa verið meyjar, er vörðu brúðguma
inngöngu í sængurhúsið. Meyjamar áttu í öllu að
láta það á sjer flnna, að þeim væri mjög nauðugt
að missa brúðina úr sinum flokki, og því gerðu þær
brúðgumanum sem erfiðast fyrir. Það átti ávalt að
vera sorgarefni fyrir meyjarnar, er einhver giptist
úr þeirra flokki, og glataði þar með tign og hrcin-
leik meydómsins1.
1) Því segir EinRr skólameistari Jónsson (faðir ísleifs
yíirdómara) í brúðkaupskvæði, er hann orti, þá er sjera Jón
Teitsson siðar biskup kvæntist Margrjetu dóttur Finns bisk-
ups:
9