Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1896, Page 139
139
nokkrir vítavísnafiokkar, og er þar þessum sið lýst
all-rækilega. Vitabikarinn er bannaður í Anordning
om et og andet i Ægteskabssager og mod Lösagtig-
hed m. v. paa Island, 3. júní 1746*.
Það var æfa-forn siður, að menn urðu að drekka
»vítishorn«, ef þeir komu of seint til tíða, eða þeir
komu of seint til borðs eða varð eitthvað á undir
borðum (»borðavíti«Ja. Þá er Þorgils skarði var með
Brynjólfi á Hvoli í Sogni, »voru þar drykkjur mikl-
ar ok mörg víti«s. í veizlunni miklu á Reykhólum,
er Ingimundur prestur Einarsson hjelt, voru drukkin
minni, og mælt (vrir minnum. Þar var og sumt er
mjög líkist vítabikarnum, og þeim siðum, er honum
fylgdu siðar. Þar var drukkið fast, og gerðust menn
»málgir, ok má kalla, hvor styngi annan med nokkru
hnífilyrði*. Þar var kveðið flim ura göfugustu
mennina, svo sem Þórð í Vatnsfirði og Ingimund
prest1 2 3 4.
Aður en staðið var upp frá borðum, var drukkið
»Velfaranda minni«; mælti siðamaður fyrir því;
1) Lovsaml. f. Isl. II, 600. I þessaii tilskipun er boðið
að gæta hófs í nautn álengra diykkja í veizlum, og þar er
bannað að syngja vers. um leið og menn diekka (det sædvan-
lige Syngen over Bordet, da enhver, naar han diikker, synger
et Vers af en Psalme). Með þessu er án efa átt við sönginn
f'yrir minnunum. Þar eru og bannaðar allar hinar fornu
venjur í veizlum (alle andre Sædvaner og vedtagne Skikke,
sem for Exempel Viita Bæger). Eptir þenna tima munu og
hinir fornu brúðkaupssiðir mjög hata lagzt niður eða breyzt,
mest fyrir þá sök, að andi »pietistanna« fjekk mikið riki í
hugum manna bjer á landi sem annarstaðar. Menn þoldu
þá eigi mikið glens eða gleðskap, og sizt í sambandi við
.guðrækilega hluti.
2) Fms. III, 165 og VI, 242.
3) Sturl. III, 125.
4) Sturl. I, 20-28.