Andvari - 01.01.1988, Blaðsíða 21

ANDVARI
PÉTUR BENEDIKTSSON
19
á annan tug sendiráða þar aðsetur. „Það var fullyrt, að þarna væru
hljóðnemar og hlustunartæki í hverjum kima, en hafi þau verið í lagi,
þá voru það vissulega einu hlutirnir sem í lagi voru á hótelinu,“ sagði
Pétur. Hann hafði til umráða eitt herbergi sem var allt í senn: svefn-
herbergi sendiherrans, setustofa og skrifstofa sendiráðsins. Seinna var
hann svo lánsamur að fá úthlutað tveimur samliggjandi herbergjum
með fallegu útsýni yfir Rauða torgið og Kreml, en margar stærri þjóðir
urðu að sætta sig við mun verri skilyrði.
„Fyrir mann, sem kemur frá London, er það ákaflega áberandi, hve
einangraðir diplómatarnir eru,“ skrifaði Pétur: „Þar var það fyrsta
hlutverkið, að reyna að afla sér persónulegra sambanda í sem flestum
stjórnardeildum og meðal annarra, sem annaðhvort gátu hjálpað
manni að fá einhverju áorkað um eitthvert atriði eða frætt mann um
staðhætti og samhengi viðburðanna. Hér er ekki um slíkt að ræða.
Embættismenn ráðstjórnarinnar eru kurteisir og elskulegir. Þeir, eða
viss fjöldi þeirra, þekkjast heimboð og formlegar veislur, t.d. á þjóð-
hátíðardögum eða þegar eitthvað sérstakt er um að vera. En það er
varla um það að ræða að stofna til persónulegs kunningsskapar við
neinn þessara manna. Um þetta ljúka menn upp einum rómi. Það er
einnig að heita má ómögulegt að fá neinar upplýsingar út úr embættis-
ntönnum um fyrirætlanir stjórnarinnar. Næsta fáir aðrir Rússar en
embættismenn ráðstjórnarinnar, og þá nánara tiltekið utanríkisráðu-
neytisins, umgangast diplómatann yfirleitt. Það er almennt talið, að
þetta stafi af óttanum við ýmiskonar persónuleg óþægindi, spurningar
leynilögreglunnar og kannski annað verra. Einn hinn merkasti af am-
bassadorunum sagði við mig, að fyrir mann, sem stæði fyrir sendiráði,
„kæmi það náttúrlega ekki til greina að eiga rússneska kunningja“, en
fyrir undirmennina væri það ekki alveg óhugsandi. Síðan nefndi hann
mér sem dæmi, ekki einn af sínum mönnum, heldur yngsta meðlim
norska sendiráðsins, sem sýnist skoðaður sem einhverskonar undra-
barn fyrir að hafa getað kynnst nokkrum jafnöldrum sínum ... En fyrst
ekki er hægt að fá neinar upplýsingar frá embættismönnum ríkisins og
þaðan af síður frá öðrum einstaklingum — um fyrirætlanir stjórnarinn-
ar, hvernig fara menn þá að? Sumir gera það einfaldasta, og láta vera
að afla upplýsinga yfirleitt. Aðrir tala við „kollegana“ og úr þessu
myndast einskonar orðrómur um það sem er að gerast. Það er auðvelt
að gera sér grein fyrir gildi skoðana, sem myndast á þennan hátt. Áður
en Rússland kom í ófriðinn, var það almenn skoðun í heiminum, að