Andvari - 01.01.1988, Blaðsíða 76
74
GYLFI GRÖNDAL
ANDVARI
og endurritaði það aldrei sjaldnar en tvisvar sinnum, oft þrisvar sinnum, en
stöku sinnum fimm eða sex sinnum.
í hvert skipti sem ég kom aftur að handritinu eftir að hafa verið að starfa að
öðru, var ég aldrei skemur en sólarhring að trekkja mig upp, laða fram þann
hugblæ, sem gerði mig færan um að halda verkinu áfram.
Þegar ég var rúmlega hálfnaður með Seið og hélog, ægði mér að eiga eftir að
ljúka við bókina og eiga í vændum sífelldar frátafir, en taka síðan til við loka-
bindið, sem yrði sennilega eins langt og hin bindin samanlögð. Ég bjó því
vendilega um handritið, hugðist sinna um skeið smærri verkefnum - og efaðist
um að ég færi aftur að glíma við Pálssögu.
Samt fór það svo, að árið 1975 tók ég handritið fram úr fylgsni sínu og einsetti
mér að ljúka við Seið og hélog, úr því að ég væri hálfnaður með bókina.
Það var meira átak en ég hafði búist við að hafa söguna á valdi mínu eftir
þetta langa hlé. En við Seið og hélog lauk ég síðsumars 1977 og bókin kom út í
nóvember sama ár.
Ég hafði mig ekki í það að snúa mér að lokabindinu, heldur tók að rísla við
kvæði, sem ég hafði verið að banga saman og kveða eitt og eitt til viðbótar.
Á þessu gekk fram að aprílmánuði 1978, en sá mánuður fór allur í lasleika og
spítalavist. Síðsumars hafði ég þó gengið að fullu frá kvæðabókinni Virkjum og
vötnum, sem kom út síðla hausts 1978.
Og þá afréð ég að láta á það reyna, hvort ég gæti lokið Pálssögu eða ekki og
tók til óspilltra málanna. Ég fann það brátt, að minni mitt var ekki lengur
óbrigðult og því yrði ekki hjá því komist að hafa fyrri bindin hverja stund hár-
rétt í kollinum, meðan ég var semja lokabindið, svo að ekkert brenglaðist.
Þetta var mesta þolanraun, sem ég hafði lent í á ritferli mínum. Ég var sífellt
eins og á nálum, þegar ég var að vinna að sögunni á daginn og velta henni fyrir
mér. En á næturnar dreymdi mig iðulega sumar sögupersónurnar ellegar þá, að
ég hefði gert einhver glappaskot.
Ekkert lát var á þessu átaki fyrr en í lok júnímánaðar 1983, að ég hafði lokið
við Dreka og smáfugla, síðasta bindið í sögu Páls Jónssonar — eða Páls meta-
phoru, eins og mætur maður skrifaði mér að loknum lestri bókarinnar.
Það er hverju orði sannara, því að Páll var frá upphafi hugsaður sem líking.
Saga í þremur lögum
Og áfram hélt samtalið og gengu spurningar og svör á víxl. Rœtt var um smá-
sagnaformið og ÓlafurJóhann svaraðiþeirri spurningu, hvort honum hefði ekki
komið á óvart, að smásögur skyldu skyndilega hætta að seljast ogforlög varla
fást til að gefa þau út:
Ég held nú, að það sé stórlega orðum aukið og frá örfáum útgefendum