Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1988, Blaðsíða 102

Andvari - 01.01.1988, Blaðsíða 102
100 DAGNÝ KRISTJÁNSDÓTTIR ANDVARI Dís staðhæfir að hún hafi ekki ætlað að ræna kerinu heldur ,,endurheimta“ það. Hún segist hafa sogast á yfirskilvitlegan hátt gegnum tíma og rúm, kölluð til fortíðarinnar til að lifa á ný örlög Gunnlaðar. Gunnlöð er að taka við embætti hofgyðju í trúarkerfi sem byggist á samræmi manns og náttúru, guðdómurinn er kvenlegur, gyðjan. Sem hof- gyðja verður Gunnlöð verndari hins heilaga kers gyðjunnar. Þegar nýr kon- ungur er vígður til embættis er honum gefinn drykkur lífsins úr kerinu og fyrsta embættisverk Gunnlaðar á að vera að vígja Óðin til konungs. Saga dótturinnar heldur áfram frá degi til dags og myndar fortíðarsvið í bókinni. Á nútímasviðinu öðlast móðirin reynslu sem er bæði andstæð og hliðstæð sögu Gunnlaðar. Sögurnar tvær mætast í kontrapunkti, í glæp Óðins á fortíðarsviðinu og Tjernóbýlslysinu á nútíðarsviðinu. Dönsk yfirvöld hafa frá upphafi tvenns konar skýringartilgátur varðandi sögu Dísar/Gunnlaðar: önnur er sú að stúlkan sé á vegum hryðjuverka- manna, hin er að hún sé geðveik. Að undirlagi móðurinnar verður síðari skýringin ofan á, Dís er dæmd óábyrg gerða sinna og svift sjálfræði — en í lok sögunnar taka málin óvænta stefnu og lokakaflinn kastar nýju ljósi á alla söguna. Tíminn er eins og hringur í greininni Tími kvenna ræðir Julia Kristeva um það hvernig menning Vest- urlanda hefur skilgreint tímann sem línu eða strik; tíminn er verkefni, fram- þróun, það er farið af stað, ferðast áfram, komist á leiðarenda. Þessi tíma- skynjun liggur líka til grundvallar skriftinni þar sem hvað rekur annað; frá stórum staf eftir línunum að punktinum þar sem ný ferð hefst frá hægri til vinstri o.s.frv. Með því að þessi tímaskynjun er byggð inn í skriftina og málkerfið stýrir hún líka hugsun okkar og hugmyndum um veruleikann. Hinn línulaga tími þjónar athafnasemi og aga og virkni svo að um munar. Svona tími nær tökum á fólki, stýrir því og á máli sálgreiningarinnar er talað um að fólk sé „haldið“ af hugmyndum á borð við þessa. Konur hafa upphaflega annars konar tímaskynjun, segir Julia Kristeva; annars vegar er tími hringsins, sem á upptök sín í taktfastri hringrás kvenlík- amans — hins vegar er tími eilífðarinnar, sem er eins konar nærvera allra tíma eða vissa um eitthvað sem ekki er lokið, eitthvað sem mun halda áfram og sú hugmynd endurspeglast meðal annars í goðsögnum allra menningarsamfé- laga um upprisu eða endurholdgun. Móðursjúk kona (eða karl) upplifir reynslu sína, minningar sínar, oftast sem hringlaga ferli eða vitneskju sem alltaf hefur verið til.3 Það að skilja tímann sem hringrás er eldra og upprunalegra og þannig var tímaskilningur hinna elstu akuryrkjusamfélaga jarðarinnar þar sem náttúran
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.