Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1996, Síða 48

Andvari - 01.01.1996, Síða 48
46 EINAR ÓLAFSSON ANDVARI herafli hafður hér, að stríðinu loknu.“ Þetta var í samræmi við þá stefnu sem sósíalistar höfðu haft áóur en stríðið hófst, að íslendingar færu fram á það við fjögur ríki, England, Frakkland, Bandaríkin og Sovétríkin, að þau lýstu yfir því, að þau skoðuðu árás á ísland sem árás á sig, og tækju að sér vernd íslands með þessu móti.32 „Við meg- um aldrei falla til fóta áhrifasvæðakenningunni,“ sagði hann í grein í Þjóðviljanum 17. júní 1944. En í þessari þingræðu lagði Brynjólfur líka áherslu á að íslendingar kappkostuðu að gera sambúðina við ameríska setuliðið sem vandræðaminnsta en halda djarflega á öllum rétti sínum. „Það er sama, hvort alþýðumaðurinn í hermannakufli á heima í Bandaríkjunum, Bretlandi eða í öðrum löndum, hagsmunir hans eru alls staðar hinir sömu. . . Þeir munu reynast beztu íslend- ingarnir, sem hafa hina sósíalísku alþjóðahyggju að leiðarvísi í allri sinni framkomu.“ En alla tíð lagði Brynjólfur mikla áherslu á að losa Island út úr þessu hernaðarsambandi hvert sem form þess hefur ver- ið. Það varð grundvallarbaráttumál upp frá þessu. Á fyrstu árum sínum herti Sósíalistaflokkurinn mjög á baráttunni fyrir óflokksbundnu verkalýðssambandi. Á Alþýðusambandsþingi haustið 1940 var loks samþykkt að skilja það frá Alþýðuflokknum. Og nú tókst að sameina hin klofnu verkalýðsfélög. í árslok 1941 hófu verkalýðsfélögin baráttu fyrir bættum kjörum sem harðnaði upp úr áramótum og náði hámarki þegar leið á árið 1942. Þótt Alþýðuflokk- urinn drægi sig út úr ríkisstjórninni þegar hún setti bráðabirgðalög á verkalýðshreyfinguna í ársbyrjun 1942 hélt hann og Alþýðusam- bandsforystan mikið til að sér höndum meðan á þessari baráttu stóð en Sósíalistaflokkurinn sýndi verkamönnum virkan stuðning og margir forystumenn í aðgerðunum komu úr hans röðum. Með sigri verkalýðsins í kjaradeilunum og kosningasigrum Sósíal- istaflokksins 1942 breyttust valdahlutföllin á íslandi. Það varð ekki gengið framhjá þeim flokki sem Alþingi lýsti tveim árum fyrr óalandi og óferjandi. Staða sósíalista breyttist líka mjög eftir að Þjóðverjar réðust á Sovétríkin í júní 1941 og síðan áttu þeir ágætt samstarf við hina flokkana vegna kjördæmamálsins 1942 og undirbúnings lýðveld- isstofnunarinnar. Flermann Jónasson og hans armur í Framsóknar- flokknum fóru að gæla við hugmynd um vinstri stjórn með þátttöku Sósíalistaflokksins og eftir haustkosningarnar lagði Ólafur Thors til að mynduð yrði nefnd allra þingflokka til að freista þess að mynda
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164

x

Andvari

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.