Andvari

Årgang

Andvari - 01.01.1996, Side 135

Andvari - 01.01.1996, Side 135
ANDVARI „AÐ HUGSA ER AÐ BERA SAMAN“ 133 heldur. Engu að síður er það rétt að bókfestukenningin gerði íslenskum sagnfræðingum um nokkurt skeið erfitt fyrir að átta sig á möguleikum ís- lendingasagna sem heimilda,30 og því er fróðlegt að sjá að Sigurður Nordal var að hugleiða þau efni á sjötta áratug aldarinnar. Hann hafði í rauninni leyst vandann, kannski án þess að koma auga á að þarna væri við nokkurn verulegan vanda að etja. Orsakir sagnaritunar Sé spurt um aðrar sagnfræðilegar nýjungar í Fragmenta er því fyrst til að svara að þau eru drög að riti um fornsögur íslendinga og því miklu minna þjóðarsögurit en íslensk menning I. Fragmenta ultima hverfast um fjögur viðfangsefni sem öll tengjast þó í heild: (1) að rökstyðja bókfestukenning- una um sagnaritun; (2) að verja sögurnar sem þjóðareign fslendinga; (3) að ræða gildi fornsagnanna fyrir nútímann; (4) að glíma við spurninguna hvers vegna íslendingar eignuðust slík framúrskarandi sögurit á miðöldum. Allt mundi þetta líklega flokkast frekar sem bókmenntasaga en þjóðarsaga ef við þyrftum að greina þar á milli. En það þurfum við raunar ekki að gera, sem betur fer, því - vonandi sagt með pínulítið nordælsku orðalagi - hvað væri þjóðin án bókmenntanna eða bókmenntirnar án þjóðarinnar? Tvö fyrrnefndu viðfangsefnin hafa verið býsna nálægt því að vera útrædd mál þegar Fragmenta voru rituð, seint á sjötta áratug aldarinnar. Öflugustu andstæðingar höfundar, sagnfestumenn og þeir sem vildu gera sögurnar norskar eða bara germanskar, voru fallnir frá án þess að hafa eignast nokkra lærisveina sem tækju merki þeirra upp. Par kann að vera komin skýringin á því að íslensk menning II kom ekki út um daga höfundar. Drögin að ritinu hljóta að hafa virst stórum úreltari þá en þau eru nú. Þau hafa öðlast nýtt gildi fyrir okkur, að hluta til vegna þess að fræðimenn hafa aftur tekið að gefa sig að munnlegum bakgrunni sagnanna, þótt enginn muni hafa um hann sömu skoðanir og gömlu sagnfestumennirnir, að hluta til vegna þess að gamla deilan um sagnfestu og þjóðlegan eignarrétt að sög- unum er nú komin í sögulega fjarlægð sem gerir hvern hugkvæman og snjallan texta um efnið að hnýsilegu lestrarefni. Fragmenta eru þannig í aðra röndina heimildasafn um rannsóknasögu fornsagnanna, flestum slík- um verðmætara vegna þess hvað það er hnyttilega orðað, auðugt af tilvís- unum í allar áttir og skrifað af heitri tilfinningu. Þriðja viðfangsefnið, gildi fornsagnanna fyrir okkur, er vissulega sígilt, meðan nokkur maður hirðir um sögurnar. Öll sú umræða gæti verið gott dæmi um það sem ég hef drepið á, hvernig Sigurður tekur sér sífellt stöðu í
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.