Andvari

Volume

Andvari - 01.01.1996, Page 144

Andvari - 01.01.1996, Page 144
142 EIRÍKUR GUÐMUNDSSON ANDVARI málheimi sem höfundur notar til að grípa utan um söguefni og svið, í tungumálinu sjálfu: „Væri þetta sem hver önnur bújörð [. . .], þá kæmi maður í manns stað. Þingvellirnir eru ekki bújörð. Heyskapur í gjám, féð í hellirum, vetrarfiskið upp um ís. Og skógurinn sem enginn annar kann að smala. Hér kemur enginn í annars stað“ (101). Saga landsins og saga fólks- ins verða ekki skildar að. Höfundur gerir sér ekki far um að setja svokall- aða merkisatburði í forgrunn heldur líf þeirra sem sjaldnast rata í göfugar frásagnir af frelsishetjum eða draumóramönnum; á meðan klukku Þing- vallakirkju er hringt til moldar undir lok sögunnar ráfa vísindamenn og skáld um staðinn í hugarburði sínum: „Það eina sem gerir þá mennska er bleikjan og mjólkin sem þeir borga fyrir heima í bæ“ (239). Þannig minnir Björn okkur á það að eitt sinn var háð „raunveruleg lífsbarátta“ á Þingvöll- um, stað sem í hugum margra er nú orðinn að innantómu tákni sem okkur er um megn að gæða merkingu. Sagan er á vissan hátt liðin, staðurinn ekki annað en minning þegar sú hugmynd rómantíkera að endurreisa Alþingi á Þingvöllum fer á flug: „En þá verður það skrýtilega andvægi á pundara sögunnar, að þeim mun aumari sem sveitin verður í mannlífsins veruleik, þeim mun meira fara skáld og lærdómsmenn að ímynda sér þennan stað í skýjadraumum“ (238). Og ef til vill er eitthvað í þeirri hugsun sem hittir okkar eigin samtíma í hjartastað, í þeim skilningi að íslandssagan virðist nú hafa numið staðar, að minnsta kosti ef við berum framvindu hennar saman við ólöglegan hraða veraldarsögunnar. Hraunfólkið sýnir okkur þrátt fyrir hina sögulegu framvindu kyrrstæða veröld utan við þau hugmyndakerfi sem liggja túlkun okkar á sögunni oftar en ekki til grundvallar, kerfi á borð við upplýsingu og rómantík. Sagan dregur fram nokkrar mannverur sem heyja harða lífsbaráttu og eiga erfitt með að skipuleggja líf sitt í samræmi við hugmyndir valdsins um einkalíf og napran boðskap rétttrúnaðar. Hringsól lífs og dauða verður að goðsögulegu mynstri þar sem framvindan á sér þrátt fyrir allt æðri merkingu: líf tekur við af dauða þótt súlur bresti undan lágum tjaldhimni Þingvallasveitar. II. í landi dauðans Böðvar Guðmundsson: Híbýli vindanna Þar sem saga Björns hverfist um sálarlíf presta á fyrri hluta nítjándu aldar og leitast við að tákngera raunir þeirra innanfrá nálgast Böðvar Guð- mundsson söguefni sitt úr fjarlægð og minnir okkur þannig ef til vill á lyg- ina sem fylgir hverri tilraun til að segja sannleikann. Form sögunnar er kunnuglegt: sögumaðurinn kemst í bréf forfeðra sinna í gömlum skókassa
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164

x

Andvari

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.