Eimreiðin - 01.07.1939, Qupperneq 52

284
LITLI STÆRÐKRÆÐINGURINN
EIMRBIÐIN
Ég setti „La ci dorem“ úr Don Juan á, sungið af Battistini.
Carlo viðurkendi, að söngurinn væri góður, en ég sá, að hon-
um fanst ekki sériega mikið til um lagið. Hversvegna ekki?
Hann átti erfitt með að skýra það.
„Það er ekki eins og Pagliacci,“ sagði hann að lokum.
„Ekki hrífandi?" spurði ég, og notaði orð, sem ég var viss
um að hann þekti, því að það kemur fyrir í öllum pólitískum
ræðuin og greinum á Italíu.
„Ekki hrífandi,“ sagði hann og kinkaði kolli. Og ég hugs-
aði með mér, að það sé einmitt í mismuninum á Pagliacci
og Don Juan, á því sem er hrifandi og ekki hrífandi, að nú-
tímahljómlistarsmekkur er frábrugðinn þeim gamla. Af-
myndun hins bezta, hugsaði ég, er það versta. Beethoven
kendi mönnum, að hljómlistin ætti að hrífa fyrir kraft and-
legra og vitsmunalegra ástriðna. Hún hefur stöðugt haldið
áfram að hrífa, en gegnum ástríður minni manna. Óbeint
her Beethoven ábyrgð á Parsifal, Pagliacci og Thc Poem of
Fire og meira óbeint á Samson og Dalila og Ivg, cling to me.
Lög Mozarts geta verið skínandi, sérlcennileg, dillandi, en þau
eru ekki hrífandi, hitta mann ekki í hjartastað, lyfta ekki
hlustandanum upp í hrifningarhæðir ástarvímunnar.
Ég er liræddur um, að grammófónninn minn hafi orðið þeim
Carlo og elztu hörnum hans vonbrigði. En þau voru altof
kurteis til að segja það berum orðum. Eftir fyrstu tvo til
þrjá dagana hættu þau að sýna nokkurn áhuga fyrir tæk-
inu og hljómlistinni, sem það flutti. Þau vildu heldur spila á
guitar og syngja sjálf.
En Guido var ákaflega hrifinn. Honum þótti lítið koma til
þeirra fjörugu danslaga, með sterku hljóðfalli, sem Robin
litla þótti svo gaman að þramma í takt við, um stofugólfið,
eins og hann væri heil herdeild. Fyrsta platan sem hann
heyrði, var largo-lcaflinn úr D-moll-konsert fyrir tvær fiðlur
eftir Bach. Það var platan, sem ég setti á undir eins og Carlo
var farinn. Mér fanst það mundi vera sú ómengaðasta hljóm-
list, sem ég gæti svalað með minni þyrstu sál — sá svala-
drykkur, sem væri öllum öðrum kærari. Fónninn var nýkom-
inn í gang, og lagið var að byrja að töfra fram hina hreinu
og angurblíðu fegurð sina í samræmi við ströngustu lögmál