Eimreiðin - 01.07.1939, Page 101

eimheiðin
FORNRITAÚTGÁFAN
333
gáfa gæti orðið svo ódýr sem hún var, hafði að sjálfsögðu
°rðið að spara allan tilkostnað, svo sem frekast var unt. Sög-
unum fylgdi aðeins örstuttur formáli, ásamt vísnaskýringum
°g nafnaskrá. Um sjálfstæða rannsókn af hálfu útgefanda
gat ekki verið að ræða. — Þó voru þær sögur, sem síðar voru
gefnar út að nýju og Benedikt Sveinsson bókavörður bjó undir
Prentun, með talsvert ítarlegri formála en hinar eldri og út-
gáfa þeirra yfirleitt vandaðri. En jafnframt voru þær miklu
dýrari, enda verðlag alment þá mjög hækkað frá því sem
áður var.
En þó þessi ódýra útgáfa væri mesta þarfaverk og hafi stutt
In.jög að aukinni þekkingu á fornsögunum, varð þvi ekki neit-
að, að jafnframt henni þurfti þjóðin að eignast vandaða út-
gáfu af fornritunum. Til þess lágu ýms rök. Eftir því sem
Þjóðhættir hreytast meir og meir verða ýms atriði í fornrit-
unum torskildari almenningi en áður var, og þarfnast skýr-
lnga. Fjöldi orða, sem þar koma fyrir, eru ýmist horfin úr
málinu eða hafa breytt um merkingu. Störf manna, siðir og
hættir hafa tekið miklum breytingum. Hin forna húsaskipun
er að hverfa úr sögunni, og margt fleira mætti telja, sem veld-
Ur því, að nútimalesendur, einkum kaupstaðabúar, skilja oft
ekki efnið til fulls, nema skýringar fylgi. — Nánari rannsókn
fornbókmentanna en áður hafði átt sér stað var einnig mjög
aeskileg, því margt er enn hulið móðu, sem lýtur að ritun þeirra
°g þeim efnivið, sem höfundarnir höfðu fyrir sér, er þeir færðu
rit sin í letur.
En það var fleira en nauðsyn á glöggum skýringum og ítar-
iegum rannsóknum ritanna, sem hvatti til framkvæmda í þess-
Uln efnum. Það gat vart talist þjóðinni vansalaust að hún átti
etlga vandaða útgáfu af fornritunum, sem framar öllu öðru
hötðu haldið hróðri hennar á lofti hjá öðrum þjóðum og varð-
veitt kjark og kraft, mál og menningu hennar öld eftir öld.
'msar aðrar þjóðir höfðu sýnt þeim meiri rækt en íslenzka
lúóðin sjálf. Það gekk hneyksli næst að erlendir fræðimenn,
Sem fengust við íslenzk fræði, skyldu verða að nota erlendar
utgáfur fornritanna af því að engin íslenzlc útgáfa var til, sem
fullnægði þeim kröfum, sem gerðar eru til vísindalegrar útgáfu
heimildarrita. Og síðast en ekki sizt má nefna þá miklu skuld,