Eimreiðin - 01.07.1939, Page 117

eimreiðin
RITSJÁ
319
hitt mun sanni nær, að ósjaldan liafi verið farið að nálgast dagmál eða
jafnvel roða af degi, ]>egar skáldið unni sér hvíldar.
Dr. Rögnvaldur Pétursson, sem megin])átt átti í útgáfu fyrri bindanna
af Andvökum, einkum IV. og V. liindis, hefur séð um útgáfu þessa sið-
asta bindis og fylgir ]>vi úr hlaði með greinargóðum inngangsorðum. En
nokkurum árum fyrir dauða sinn fól skáldið dr. Rögnvaldi umsjá allra
rita sinna, prentaðra og óprentaðra, og er erfðaskrá Stephans, með þeim
fyrirmælum, prentuð i inngangsorðunum.
Menn þurfa ekki annað en kynna sér flokkaskiftingu þessa kvæðasafns
til ]>ess að komast að raun um, að þar kcnnir margra grasa. Eru kvæðin
og visurnar í bókinni mjög mismunandi að aldri (1882—1927) eigi síður
en að efni. Ekki er ]>ar heldur alt kjarnmeti, sem á borð er borið. En
löngum sver skáldskapur bessi sig mjög í ættina, um þróttmikla liugsun
°S nýjabragð að myndum og máli. Þar er ekki tjaldað lánsfjöðrum, enda
var skáldinu ærið hvimleiður eftirhermuskapurinn á bókmentasviðinu
eigi siður en annarsstaðar, eins og þessi vísa lians ber vitni:
Fótspor í að feta sig heldur en að vera
fyrirmyndin smækkar þig. eftir-aparinn.
Höfuð áttu liærra að bera Sæmd þín er þig svo að gera,
að sjálfur ert þú skaparinn.
Og þær eru fleiri lausavísurnar hans i þessu bindi með svipuðu marki
trumleiks lians og orðsnildar. Sama máli gegnir um ýms þeirra kvæð-
anna, sem ort eru út af árstiðaskiftum og veðrabrigðum, t. d. „Upprisan",
sumardaginn fyrsta“, „Skammdegi" og „Svásuður". Eru tvö liin síð-
nstnefndu dýrt kveðin, og sýna eftirfarandi vísur úr Svásuði, að skáldinu
verður ekki fótaskorlur, þegar hann bregður fyrir sig hringhendunni:
Lækur úfinn uppi við
áar-gljúfur þungu
stuðlar ljúfum lindar-klið
ljóðsins bjúfur-Iungu.
Bjarka-göngin, bogum prýdd,
blaða-])röng sig skrýða;
nú er úr löngum þela þídd
þrasta-söngsins blíða.
IJað var eðlilegt um jafn heil-lundaðan mann og Stephan var, að hann
hunni að meta drengskap vina sinna og trygð. Jafn framsækinn og hann
'ar, unni bann einnig þeim, sem störfuðu einlæglega í þjóðar ])águ, hvar
Sem þeir voru í sveit settir, og vildu, eins og hann, eiga „orðastað í öldinni
seni kemur“. Hvorutveggja er skráð eftirminnilega í kvæðum hans til ein-
siakra manna, eftirmælum, minnum og kveðjuljóðum, i flokknum „Sú
'ar tið“. H]ý og falleg er „Kveðja til Gests Pálssonar ritstjóra“. Af sama
I°Ka spunnin eru gullbrúðkaupsljóðin til Jónasar og Sigríðar Hall og
h'æðin til dr. Rögnvaldar Péturssonar og frú Hólmfríðar. Svipmikið og
hjúpúðugt er kvæðið til André Courmont. Þá þarf ekki langt að leita
höfundareinkennanna á kvæðinu „Ofsnemm fótaferð" (Ávarp til dr. Ágústs
IIJarnasonar), en seinni hluti þess er ])annig: