Eimreiðin - 01.07.1939, Síða 118

350
RITSJÁ
EIMREIÐIN
Það skóp oss margar mæðu-nætur,
vort misgrip: að ramba of snemma á fætur
til iífsins. Þó ættum augu, að visu,
og áræði, að sliygna að morgun-Iýsu:
Við daufa og strjáia stjörnu-glampa,
með stírur i augum, löngum var
svo örðugt að kveikja á okkar lampa!
Að Ijósið okkar varð lítið skar.
lín nú er svo margfalt meira gaman
að mega, úr nóttunni, fara á stjá
í dýrðlegri birtu og drýgri — ]iá,
sem dagur og sólin kveikja saman,
og eldinn þann barst þú austan frá,
sem útsýnið gerði öllum lireinna.
Við öfundum þá, sem vakna seinna!
Sérkennileg lcvæði er að finna meðal náttúrulýsinganna í þessu bindi,
t. d. kvæðið „Skógarbirnir", sem er bæði óvenjulega myndauðugt og tákn-
æænt að sama skapi. Efnisríkustu og tilþrifamestu kvæðin í bindinu eru
þó yfirleitt i 5. og 7. flokkum þess, enda fjalla þau kvæðin sérstaklega
um vandamál lífsins, hvort sem efnið er gripið úr samtíðinni eða til þess
seilst aftur í fortíðina. Átakanleg harmsaga er prýðilega sögð í kvæðinu
„Sæunn“. Ágætar sjálfslýsingar eru kvæðin „Mér sýnist“, „Til ljóðadísar
minnar" og „Bæn“. Önnur ágætiskvæði í 5. flokki eru „Smalabyrgið“,
djúpstæð þjóðræknislivöt, ,,.4rroði“, fögur nýárskvcðja og lögeggjan til
framsóknar, og „Haustgöngur", hreimmikið kvæði og þrungið brattsækni.
Þessi kvæði eru öll frá síðustu árum skáldsins (1924—1926), og sér þo
ekki á þeim nein ellimörk. Verður það eigi siður með sanni sagt um
lielztu kvæðin í 7. floliki („Erfðir"), um söguleg efni, úr íslenzkum forn-
ritum, enda lét Stepbani sérstaklega vel að yrkja um slík efni. Rætur
Iians stóðu djúpt í islenzkri mold, og hann átti óvenjulega glöggan skiln-
ing á verðmæti og trjósemi vorrar bókmentalegu arfleifðar.
Stórbrotið afbragðskvæði er upphafskvæðið „Erfðir", sem flokkurinn
dregur nafn af, ort út af 69. kapitula i Greltis sögu, er Grettir kemur
heim að Bjargi og fær Illuga bróður sinn til fylgdar sér í útlegðinni. Er
snildarlega lýst lieimkomu Grettis, viðtali þeirra mæðgina og brottför
þeirra bræðra. Endar kvæðið með svofeldu eintali Ásdísar:
Þó þeir frændur fyrir timann Hjá mér finn það eitt — sem ætíð
fái efstu skuld að gjalda, upp skal móti harmi vega:
fagna ég því: til frægðar sögu Fremri syni færri konur
fengu þeir stuttu lífi’ að halda! fengið hafa að muna og trega.
Svipað er höndum farið um efnið í kvæðunum „Skjálfhendan“, „Metn-
aður“ (um Egil Skallagrímsson) og „Þiðranda-kviða“, sem öll er hin at-