Íslenzk tunga - 01.01.1963, Blaðsíða 140

Doktorsvörn
Bjarni Guðnason.
Um Skjöldungasögu.
Bókaútgáfa Menningarsjóðs.
Reykjavík 1963.
Hinn 1. júní 1963 varði Bjarni Guðnason, menntaskólakennari, rit sitt Um
Skjöldungasögu fyrir doktorsnafnbót í heimspeki við Háskóla íslands. Grein
sú sem hér fer á eftir er útdráttur úr andmælum við doktorsvörnina. Því er hér
aðeins fjallað um nokkra þætti bókarinnar, en hinn andmælandinn, próf. Einar
Ól. Sveinsson, mun birta andmæli sín í Skírni 1963.
SKJÖLDUNGA SAGA hefur þá sérstöðu meðal íslenzkra fornbók-
niennta að hún er ekki lengur til, a. m. k. ekki í þeim skilningi
sem venjulega er lagður í þetta orðalag. Meginheimildin um söguna
er Iatneskur texti Arngríms lærða í riti hans um fornsögu Dana,
Rerum Danicarum jragrnenta, svo og þeir kaflar sem frá sögunni eru
runnir í nokkrum íslenzkum fornritum. En eins og höf. hefur sýnt
rækilega fram á, er staða Skj öldunga sögu í íslenzkum bókmenntum
þvílík að miklu máli skiptir að gera sér þess sem lj ósasta grein hvers
eðlis hún var, hver voru megineinkenni hennar, hver var tilgangur
höfundar með því að semja hana. Verkefni ofangreindrar bókar er
því í senn erfitt viðfangs og girnilegt til fróðleiks.
Vegna þess hversu heimildum um Skjöldunga sögu er háttað verð-
ur margt að ráða af líkum og víða er ókleift að koma við beinum
sönnunum, enda hafa skoðanir fræðimanna á sögunni verið býsna
sundurleitar. Höf. hefur rakið hæði allar heimildir sögunnar og
skoðanir fyrri manna miklu rækilegar en áður hefur verið gert, og
er það eitt út af fyrir sig mikils um vert. En hann hefur einnig mynd-
að sér mjög ákveðnar skoðanir um söguna og þau vandamál sem
henni eru tengd og fylgir þeim fast fram, stundum af talsverðri