Ritmennt - 01.01.2003, Side 73

Ritmennt - 01.01.2003, Side 73
RITMENNT BJÖRN GUNNLAUGSSON OG NÁTTÚRUSPEKIN í NJÓLU Viðaukar: Kenning Björns Gunn- laugssonai um innsta eöli efnis- ins117 A. Úr skýringum Björns við 436. erindi Njólu: Þegar menn róa á skipi, og einhver nær eklci til með fótunum að spyrna í reyngurnar, þá segir hann; „Eg get ekki róið, því eg hef aungva við- spyrnu"; tekur hann þá hlunn, eða austurtrog, setur fyrir iljar sér, og spyrnir í. Auðvitað er, að hér með er meintur kraptur sá, sem í hlunninum er, til að spyrna á móti mannsiljinni, því ónýtt væri að spyrna í hlunninn, ef hlunnurinn spyrnti ekki á móti; svo að viðspyrnan er þá mótspyrna. En svo lítið sem menn taka almennt eptir þess- um krapti, þá er þó hægt að sjá, að hann er það verkfæri eða réttara sagt átak almættisins, með hverju það skapar allt hið þreifanlega, sýnilega, heyranlega, þefanlega og smakkanlega, hvort sem það er á himni eða jörðu. Því ef vér hugsum eptir, hvernig fara mundi, ef guð sleppti um eitt augnablik þessu eina átaki sínu, þá er auðvitað, að vér gætum á aungvu þreifað, því áþreifingin væri þá eins og fálmun út í autt rúm. Eklcert yrði séð, vegna þess að enginn hlutur gæti þá sent frá sér ljósgeislana í augað. Upp á sama máta kæm- ist ekkert hljóð til eyrans, ilmurinn hrifi ekki á nasirnar, né smekkurinn á góminn. I einu orði: allur sá sýnilegi heimur væri hvorfinn, og vor líkami með. Af þessu sýnist, sem allt hið þreif- anlega sé innifalið í mótspyrnunni, heptri eða tempraðri upp á ýmislegan máta af samloðunar- aflinu. Til að gjöra sér skiljanlegt, hvernig mótspyrn- an hagar sér, þá aðgæti maður, t.d. eina handfylli af mold. Kreisti maður hana í lófa sínum, þá spyrnir hún á móti, og það því fastar, sem fastar er kreist. Þessi kraptur geingur út frá moldinni á allar síður, eins og geislar frá sólu, og setur sig á móti þeim krapti, sem lófinn kreistir með, og sækir inn í moldina. Þar mæta því aflgeislar lófans aflgeislum moldarinnar. Sundri maður nú moldar handfyllina, og talci eitt einasta korn, og klípi það milli fingurgómanna, þá sýnir það alla sömu eiginleika og handfyllin áður, að aflgeislar þess spyrna einnig í allar áttir út frá því. Nú er ltornið einnig samsett af óteljandi minni pört- um, út frá hverjum einnig aflgeislar gánga, og varna því, að korninu verði samanþrýst í óend- anlega lítinn púnkt. Nú er spurning: hvort deiling þessi eða sundr- un geti gengið endalaust eða eklci, ef mannleg handastjórn aldrei þryti. Gengi hún endalaust, þá gætu að sönnu harðir líkamir komið þar af, en stæltir líkamir gætu eltki framkomið, vegna þess að þá yrði ekki lát á neinu, nema þar sem brotn- aði inn, hvar holur væru, en líkamirnir gætu ekki tekið sig aptur, eða þanið sig út, þegar hætt væri að kreista. Þess vegna má deilingin ekki gánga endalaust, heldur hlýtur maður að ímynda sér lolcsins aðgreinda púnkta, sem séu án allrar stærðar með svo litlum millibilum, að yfirgángi allan mannlegan rannsóknarkrapt. Frá hverjum þessara púnkta, sem raunar eru ekkert, heldur öldungis tómir, verða að gánga aflstraumar í all- ar áttir eins og geislar, og spyrna á móti aflgeisl- um hinna púnktanna. Hér er nú ekkert annað en andlegir kraptar, sem spyrna hver á móti öðrum, og er það almættið sjálft, er spyrnir á móti sjálfu sér. Nú eins og sólargeislinn er samsettur af ljós- ögnum, eða öldum, sem streyma hver á eptir annarri, svo verður líka aflgeislinn að vera sam- settur af rykkjum, er lcoma hver á fætur öðrum. Eptir því sem þessir rykkir fara lángt út frá sín- um útgángs-púnkti, eptir því verða frumagnirnar stærri, og eptir því verður líkaminn stæltari. Þar á móti verður líkaminn því stælingar-minni, sem aflgeislinn er styttri og ryklcirnir fara skemmra. En harka og linka hlutanna fer eptir því, hvað þeir eru holóttir, og eptir því hvernig samloðunaraflið hagar sér. Því nær sem útgángs- púnktarnir færast hver að öðrum, því stríðari verða aflgeislarnir, af því þeir þéttast þar og sam- einast. Ef frumögnin ekki endurnýaðist hvert augna- 117 Stafsetning liefur sums staðar verið færð til nú- tímalegra horfs. 69
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168

x

Ritmennt

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritmennt
https://timarit.is/publication/859

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.