Stígandi - 01.04.1947, Qupperneq 22

Stígandi - 01.04.1947, Qupperneq 22
NOKKUR ORÐ UM KJARNORKU OG ATOMSPRENGJUR Eflir INGVAR BJÖRNSSON Grein þessi er ætluð þeim, sem eru leikmenn á sviði eðlis- og efnafræði, en fýsir í nokkurn fróðleik um þessi efni. Við samning hennar hefi ég stuözt við nokkrar greinar í Göteborgs Sjöfarts og och Handelstidning frá í sumar, ásamt skýrslu þeirri, sem amer- íska hermálaráðuneytið gaf út 1945 um rannsóknir lútandi að framleiðslu atomsprengjunnar. Frumeind eða atom (úr grískunni neitandi forskeytið a og temnein, sem þýðir að skera) er minnsti hluti frumefnis, það er að segja, ef viðhugsum okkur, að við hlutum í sundur ögn úr ein- hverju frumefni í smærri agnir, þá lendurn við að lokurn á atom- inu, sem lengi var talið ókljúfanlegt. Við vitum, að allt, bæði lif- andi og dautt, er gert úr 90 mismunandi tegundum atoma, sem eru svo lítil, að því fer fjarri, að hægt sé að greina þau í sterkustu smásjám. Ef við athugum ti! dæmis léttasta atomið, vetnisatonrið, þá er það í þvermál eitthvað um 1/10000000 úr millimeter og þyngd 1/100000000000000000000000 úr grannni. Hér er um svo litlar tölur að ræða, að við verðum litlu vísari, þótt við sjáum þær. Hvert atom er svo sérstök heild, sem oft hefir verið líkt við sól- kerfi. í miðjunni er kjarninn, og kringum lrann ganga svo elek- tronurnar eftir ákveðnum brautum, líkt og reikistjörnur kringum sól. Frumefni ákveðst af, hve margar elektronur fylgja kjarnan- um. Vetnið hefir eina og úran hið þyngsta 92. Elektronurnar eru hlaðnar neikvæðu rafmagni, en kjarninn jafn miklu jákvæðu raf- magni. Við vitum, að kjarninn er samsettur úr mörgunr smáögn- um, sem kallaðar eru protonur og sem hver um sig lrefir jákvæða rafmagnshleðslu, sem samsvarar neikvæðri hleðslu hverrar elek- tronu. Tala protonanna hlýtur því að vera sú sama og tala elek- tronanna, vetniskjarninn hefir eina protonu, úran 92. En ef við athugum þunga úranatomsins, þá er það ekki 92 sinnum þyngra en vetnisatomið, lieldur um það bil 238 sinnum þyngra. Þessi mis- munur varð ekki skýrður með þunga elektronanna, þar eð þær . eru svo léttar í samanburði við protonurnar að þeirra gætir vart. 100 STÍGANDI
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156

x

Stígandi

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Stígandi
https://timarit.is/publication/1085

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.