Tímarit Máls og menningar - 01.09.1988, Síða 8

Tímarit Máls og menningar
Frá ritstjóra
Það mætti ef til vill segja að þema þessa heftis sé garpskapur hvers konar. Þær
Bergljót Kristjánsdóttir og Dagný Kristjánsdóttir skrifa hvor sína grein um
Gerplu Halldórs Laxness og skyggna þá bók með aðferðum sem kenna má við
Marx og Freud, og er afar forvitnilegt að skoða bæði líkindi og ólíkindi í nið-
urstöðum þeirra. Sjálfur hefur Halldór Laxness naumast mátt minnast á þá fé-
laga í seinni tíð án þess að láta þess getið að fræði þeirra séu „innanhríngsgol-
franska“, en gerir þó svofellda játningu í Skáldatíma um Ameríkuár sín: „Mart
sem ég skrifaði á þessu tímabili er uppfult af orðagjálfri úr Marx og Freud.“
Marx segist hann lítið hafa lesið sjálfan sökum þess hve nítjándualdarlegur -
leiðinlegur - hann hafi verið, en höfuðverk Freuds las hann að eigin sögn „af
þeim sökum einum að skjólstæðíngahópur Freuds eða sjúklíngalið er svo
skríngilegt samsafn af knallborgurum“.
Annars er heftið að mestu helgað hvers kyns bókmenntafræði. Auk þeirrar
Dagnýjar og Bergljótar skrifa Kristján Árnason og Matthías Viðar Sæmunds-
son efnismiklar greinar. Grein Kristjáns um þýðingar Jóns Helgasonar má
kenna við samanburðarbókmenntir, sem er elst og virðulegust þeirra aðferða
sem hér eru notaðar, auk þess sem esseyjuformið reynir ekki síst á stílfimi
túlkandans; Dagný beitir sálgreiningu í anda Freuds, Lacans og Kristevu;
Bergljót rýnir í stéttamóthverfur og átök andstæðra afla að hætti marxista og
andi strúktúralista og sporgöngumanna þeirra svífur yfir vötnum í grein Matt-
híasar Viðars um heimspeki myndmáls nútímaskáldsagna með hliðsjón af
skáldsögum Thors Vilhjálmssonar.
GAT
262