Skírnir - 01.09.1987, Síða 67

SKÍRNIR BRÓKLINDI FALGEIRS 273
honum verit karlmannliga gefnir sakar afls ok hreysti ok allrar atgorvi.
(189-191)6
Annað dæmi um klausur er í lýsingunni á sinnaskiptum Þórdísar
í Ogri, sem hafði móðgast við Þormóð vegna þess að hann hafði ort
kvæði til annarrar konu:
Ok er vetra tók ok ísa lagði, þá minntisk Þormóðr þess vinfengis, er honum
hafði verit til Þórdísar, dóttur Grímu í Qgri; gerir hann þá heiman fpr sína
ok leggr leið í Qgur. Gríma tók við honum með miklu gleðibragði, en
Þórdís reigðisk npkkut svá við honum ok skaut gxl við Þormóði, sem kon-
ur eru jafnan vanar, þá er þeim líkar eigi allt við karla. Þat finnr Þormóðr
skjótt ok sá þó, at hon skaut í skjálg augunum stundum ok sá npkkut um
pxl til Þormóðar; kom honum í hug, at vera mætti svá, at dælla væri at
draga, ef hálft hleypti, minnir hana á it forna vinfengi, hvert verit hafði.
Þórdís mælti: „Þat hefi ek spurt, at þú hefir fengit þér nýja unnustu ok hafir
ort lofkvæði um hana.“ Þormóðr svarar: „Hver er sú unnusta mín, er þú
talar til, at ek hafa um ort?“ Þórdís svarar: „Sú er Þorbjprg út í Arnardal."
Þormóðr svarar: „Engu gegnir þat, at ek hafa kvæði ort um Þorbjgrgu; en
hitt er satt, at ek orta um þik lofkvæði, þá er ek var í Arnardal, því at mér
kom í hug, hversu langt var í milli fríðleiks þíns ok Þorbjargar ok svá it
sama kurteisi; em ek nú til þess hér kominn, at ek vil nú færa þér kvæðit.“
Þormóðr kvað nú Kolbrúnarvísur ok snýr þeim orendum til lofs við Þór-
dísi, er mest váru á kveðin orð, at hann hafði um Þorbjprgu ort. Gefr hann
nú Þórdísi kvæðit til heilla sátta ok heils hugar hennar ok ásta við sik. Ok
svá sem myrkva dregr upp ór hafi ok leiðir af með litlu myrkri, ok komr
eptir bjart sólskin með blíðu veðri, svá dró kvæðit allan órækðar þokka ok
myrkva af hug Þórdísar, ok renndi hugarljós hennar heitu ástar gorvalla til
Þormóðar með varmri blíðu. (172-174)
Þessar útleggingar, eða „klausur“, hafa komið nokkuð illa við
smekk þeirra fræðimanna sem um söguna hafa fjallað. Þær eru ekki
fyrir hendi í jafnríkum mæli í öllum handritum sögunnar. Mest er
af þeim í Flateyjarbók sem hefur að geyma elsta textann, minnst í
Hauksbók sem er yngri texti og hefur að miklu leyti þurrkað
klausurnar út.7 Aður en Sigurður Nordal kom fram með þá kenn-
ingu að klausurnar væru upphaflegar í sögunni var það einróma álit
fræðimanna að þær væru síðari tíma viðbót frá hnignunartíma ís-
lenskrar sagnaritunar. Þessi „slóði af heimskyrðum“,8 eins og Arni
Magnússon kallaði þær, mátti ómögulega hafa tilheyrt upphaflegu
sögunni.
18 — Skírnir