Tímarit um menntarannsóknir - 01.06.2012, Blaðsíða 99

99
(Jóhanna Einarsdóttir, 2004a). Í ljós hefur
komið að slíkur undirbúningur veitir
börnunum öryggi og kemur þeim til góða
við að aðlagast nýju umhverfi grunn-
skólans. Hins vegar tekur undirbúningur
af þessum toga ekki mið af fyrri reynslu
barnanna og jafnframt er gert ráð fyrir
grunnskólanum sem óbreytanlegri stærð
sem börnin þurfi að aðlagast (Petriwskyj
og Grieshaber, 2011). Hluti af undirbún-
ingi undir grunnskólann hefur í sumum
tilfellum einnig falist í því að leggja fyrir
börnin skimunarpróf til að greina hugs-
anleg vandamál á afmörkuðum sviðum.
Bent hefur verið á að í stað þess að leggja
áherslu á að greina vanda hjá börnum sé
mun heillavænlegra að taka mið af styrk-
leikum þeirra og fjölbreyttum hæfileikum
og byggja á fyrri reynslu þeirra við upp-
haf grunnskólagöngunnar (Peters, 2010b;
Petriwskyj og Grieshaber, 2011). Thomson
(2002) talar um að börn hefji nám í grunn-
skóla með sýndarskólatöskur sem inni-
haldi þekkingu, reynslu og hneigðir. Skól-
inn byggi hins vegar einungis á því sem er
í töskum sumra barnanna.
Á undanförnum áratugum hefur rann-
sóknum á upphafi grunnskólagöngunnar
og tengslum og samfellu milli leikskóla
og grunnskóla fjölgað gífurlega (sjá m.a.
Brooker, 2002; Dockett og Perry, 2007;
Fabian og Dunlop, 2007; Jóhanna Einars-
dóttir, 2007a). Viðhorf foreldra og kennara
til þessara breytinga hafa verið í öndvegi
þótt rannsóknum sem beina sjónum að
viðhorfum barnanna hafi fjölgað. Niður-
stöður þeirra rannsókna sýna að börn
líta á upphaf grunnskólagöngunnar sem
tímabil mikilla breytinga í lífi sínu. Þau
búast við að í skólanum verði lítið um leik
og valfrjáls viðfangsefni en við taki náms-
greinar. Þau eru líka meðvituð um nýjar
reglur sem þau þurfa að læra og aðlagast.
Sum börn líta á þetta tímabil full tilhlökk-
unar meðan önnur kvíða breytingunum.
Félagslegur stuðningur vina og fjöl-
skyldu virðist skipta miklu máli á þessum
tímamótum (Broström, 2006; Corsaro
og Molinari, 2000a, 2000b, 2005; Eide og
Winger, 1994; Griebel og Niesel, 2002,
2003; Jóhanna Einarsdóttir, 2003, 2007a;
Loizou, 2011; Potter og Briggs, 2003; Yeo
og Clarke, 2005).
Rannsóknarspurningar
Í þeim hluta rannsóknarinnar sem hér
er kynntur var leitast við að auka þekk-
ingu á sjónarmiðum barna til skólagöngu
sinnar og þess undirbúnings undir grunn-
skólagöngu sem fram fer í leikskóla til að
efla vitneskju um það hvernig best verði
staðið að farsælum flutningi milli skóla-
stiganna og samfellu í lífi og námi barna.
Rannsóknin byggist á þeirri forsendu
að samfella í námi barna og jákvæður
flutningur þeirra úr leikskóla í grunnskóla
geti haft úrslitaáhrif á ævimenntun þeirra
og eigi því að vera lykilþáttur í mennta-
kerfinu. Jafnframt er gengið út frá því að
börn séu mikilvægir hagsmunaaðilar og
þátttakendur í rannsóknum á skólastarfi.
Í fyrri rannsóknum hafa sjónarmið barna
varðandi flutninginn úr leikskóla í grunn-
skóla verið könnuð Fáar rannsóknir eru
hins vegar til þar sem börn lýsa þeim und-
irbúningi fyrir grunnskólann sem fram fer
í leikskólanum eins og hér er gert. Eftir-
farandi rannsóknarspurningum verður
svarað í þessari grein:
„Þá byrjar kennarinn að láta mann læra“