Tímarit um menntarannsóknir - 01.06.2012, Blaðsíða 164

164
Guðrún Björg Ragnarsdóttir og Anna-Lind Pétursdóttir
því að dregið væri úr óæskilegri hegðun
(sjá töflu 2). Fyrir þá tvo þátttakendur sem
höfðu sögu um árásarhegðun fólu stuðn-
ingsáætlanirnar einnig í sér neyðaráætlun
um viðbrögð starfsfólks ef hegðun þeirra
yrði óviðráðanleg.
Meginatriði í hverri stuðningsáætlun
var stjórnun afleiðinga í formi hvatningar-
kerfis með skýrum skráningarblöðum og
leiðbeiningum, bæði fyrir nemendur og
kennara (Anna-Lind Pétursdóttir, 2006).
Hvatningarkerfi var útfært fyrir hvern
þátttakanda í svokallaðri hvatningarbók
með hliðsjón af áhugasviði og stundaskrá
hvers og eins. Þar kom fram í hvaða tímum
hvatningarkerfið var í gildi, hvaða hegðun
þátttakandi ætlaði að sýna, hvaða daglega
markmiði hann stefndi að og hvaða umb-
un væri í boði fyrir tiltekna frammistöðu.
Umbun var stigskipt, þar sem þátttak-
endur gátu unnið sér inn eftirsóknarverða
umbun fyrir lágmarksframmistöðu en
eftirsóknarverðari umbun fyrir enn betri
frammistöðu. Við framkvæmd hvatn-
ingarkerfanna fengu þátttakendur tíða
viðgjöf á frammistöðu sína með áherslu
á lýsandi hrós fyrir viðeigandi hegðun.
Þegar hegðun var viðeigandi heilt tímabil
(t.d. 20 mínútur) fengu þátttakendur tákn-
styrkja í formi stjörnu í hvatningarbókina
sína. Ef hegðun var truflandi gáfu kenn-
arar þátttakendum eina áminningu og
tækifæri til að bæta sig á hverju tímabili.
Þegar þátttakendur náðu markmiðum
sínum um frammistöðu yfir tiltekinn tíma
(einn til þrjá daga) fengu þeir val um umb-
un í síðustu bóklegu kennslustund um-
sjónarkennara þeirra (sjá 3. töflu). Í boði
var umbun sem tengdist bæði áhugasviði
þátttakenda og tilgangi truflandi hegðun-
ar þeirra. Til dæmis gat Andri, sem sýndi
truflandi hegðun til að fá athygli, valið
að fá að stimpla í vinnubækur félaga og
þannig fengið jákvæða athygli frá félögum
fyrir viðeigandi hegðun. Ef nemandi náði
ekki settu viðmiði um frammistöðu fékk
hann ekki umbun en var hvattur til að
standa sig betur við næsta tækifæri.
Stighækkandi viðmið um frammistöðu
Í stuðningsáætlunum voru skilgreind
skamm tímamarkmið í átt að langtíma-
mark miði um að þátttakendur sýndu ekki
meiri truflandi hegðun en samnemendur
í kennslustundum. Fyrstu markmið fyrir
umbun tóku mið af frammistöðu þátt-
takanda í grunnskeiðsmælingum. Þess var
gætt að gera ekki of miklar kröfur í fyrstu
svo að þátttakendur gætu upplifað það að
ná markmiðum sínum og fá umbun. Fylgst
var náið með frammistöðu með skrán-
ingum í hvatningarbækur og þegar þátt-
takandi hafði náð daglegum markmiðum
í eina viku eða lengur voru kröfur auknar
í næstu útgáfu stuðningsáætlunar. Ýmist
var viðmið frammistöðu fyrir umbun
hækkað, tími milli táknstyrkja aukinn eða
tími milli afhendingar umbunar lengdur
(sjá 3. töflu). Einnig var ýtt undir sjálfstæði
nemanda með sjálfsmati, eins og þegar
Andri fékk tækifæri til að meta sjálfur
eigin hegðun í síðustu útgáfu hvatningar-
bókar og var veitt umbun ef 70% samræmi
var milli mats hans og kennarans. Aðeins
ein breyting var gerð í einu til að fyrir-
byggja bakslag í frammistöðu þátttakend-
anna. Fjórar til sjö útgáfur hvatningarbóka
voru útbúnar fyrir hvern þátttakanda.
Gildistími hverrar útgáfu var ein til þrjár