Tímarit um menntarannsóknir - 01.06.2012, Blaðsíða 20

Tímarit um menntarannsóknir - 01.06.2012, Blaðsíða 20
20 Gunnlaugur Sigurðsson og Kristján Kristjánsson leiki sér þá svarar það gjarnan að það geri svo vegna þess að það sé gaman. Börnum þykir gaman að leika sér. Af því mætti draga þá ályktun að hvöt barna til að leika sér væri það gaman sem þau hafa af leikn- um. En þar höfum við sennilega hrapað að niðurstöðu. Þetta gaman barnanna er vissulega ekki ofmælt, þau hafa gaman af því að leika sér. Það jafngildir þó ekki því að þau geri það sem þau gera í leiknum til þess að hafa af því gaman: að á hverju augnabliki miði þau að því að gera það sem þeim finnst, hvað þá vænti, að sé gaman. Sprautufíkill sprautar sig vegna þess að hann væntir af því vellíðunar en ekki vegna upplifunarinnar af nálar- stungunni. Hún er aukaatriði. Er það sem börnin gera í leik sambærilegt aukaatriði miðað við það gaman sem þau hafa af því? Ef við litum svo á að börn í leik væru að finna upp menninguna, og tungumálið þar með, þá gætum við orðað þetta svo að í leik gefi börn athöfnum sínum merkingu, móti hana í orð og setji orð sín í athöfn. Þegar þess er gætt að börnin eru ekki að finna upp menninguna þá er nær að segja að þau finni huga sínum farveg í merk- ingarbærum athöfnum og orðum. Hlut- lægur veruleiki verður ekki merkingar- heimur þeirra fyrir þær sakir einar að vera efnislegur og skynrænn. Með því upp- fyllir hann að vísu forsenduna að vera til fyrir barninu en hlutlægur merkingarheimur verður hann – eins og Wittgenstein og Winch minna okkur sífellt á – sakir þeirra tjáskipta sem barnið á um hann við aðra. Efasemdir um rauneðli hugtaksins námshvöt Það er ekki víst að mikill „leikur“ sé í því að gera þýskan stíl, eins og íslenskum fram- haldsskólanemum er uppálagt að gera, og óvíst hvað muni bera þá athöfn uppi and- spænis því sem kann að vera henni mót- drægt í huga unglings. Hvað leggst með og hvað á móti þýska stílnum? Þetta er vissu- lega viðfangsefni menntunarfræði eins og hún hefur orðið til fyrir hugsun fræði- manna og í reynsluheimi kennara og nem- enda. Með óhjákvæmilegri einföldun má segja að hún reki tvenna slóð sem í stöku stað sameinast eða jafnvel víxlast. Annars vegar slóð námshvatarinnar (e. motivation); hins vegar sjálfsagans (eða systurhugtaka hans, sjálfsstillingar og sjálfstjórnar; e. self- discipline, self-regulation, self-control). Víkjum fyrst að námshvötinni en í næsta kafla að sjálfshugtökunum. Á þessari vegferð hefur menntunar- fræðin átt vaxandi samleið með aðferða- fræði sálfræðilegra rannsókna um efnið og látið henni eftir leiðsögnina um lendur þess veruleika sem hugtökin taka til (sjá t.d. Amalíu Björnsdóttur, Baldur Kristjáns- son og Börk Hansen, 2008). Sú leiðsögn hefur helgast af nauðsyn þess að skila afdráttarlausum og helst mælanlegum niðurstöðum. Rannsóknir í menntunar- fræðum hafa því hneigst til þess að við- fangsefnið sé tekið tökum raunvísinda á náttúrulegum veruleika, þeim sem mynd- aður er af rauntengslum orsaka og afleið- inga. Frá því sjónarmiði er til dæmis rök- rétt að gera að tilgátu sinni að unglingur geri þýskustíla vegna þess að hann langi til að kunna þýsku. Löngun hans til að kunna þýsku verði honum hvöt til að læra
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182

x

Tímarit um menntarannsóknir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit um menntarannsóknir
https://timarit.is/publication/1140

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.